Վարժություններ
160.4
159.3
158.
157.2
156.4
155.1
154.3
153.4
142.1
141.3
140.3
139.4
138.1
137.1
136.2
135.1
134.
133.2
132.1
131.4
Կրթահամալիրը որպես խորհրդանիշ
Այս դպրոցում անցկացրածս երեք տարիների ընթացքում ես հասցրեցի ունենալ շատ հիշողություններ այստեղի հետ կապված և որոշ բաներ ակամայից դարձել են այս դպրոցի խորհրդանիշը։ Ինձ համար դպրոցի խորհրդանիշ են ` կրթահամալրի դասավանդողները, սովորողները ինչու չէ, համոզված եմ երբևէ իրենց տեսնելուց, միշտ կհիշեմ մեր դպրոցը և իրենց հետ անցած այդ երեք տարվա ճանապարհը, որը լի էր շատ ու շատ հետաքրքիր արկածներով և հիշողություններով։ Ուսուցիչներից բացի խորհրդանիշ է նաև հենց ինքը ` Մխիթար Սեբաստացի ն, ում անունով է հիմնվել այս կրթահամալիրը։ Համոզված եմ ամեն վայրում տարիների շփումից հետո կլինեն որոշ խորհրդանիշներ, որոնց հիշելուց կամ տեսնելուց նաև կհիշես այդ բանը կամ վայրը։
115.4(վեցը)
114.3(տանը ձուկը գցեցի լոգարանի մեջ և նա իսկույն վերակենդանացավ)
113.2(Աղջիկների խմբի մեջ նորից տեսա Խոնհարին և շտապ տուն մտա որովհետև մնուս աղջիկներտ սկսեցին քչփչալ իսկ փոքրահասակներից մի քանիսը,գոգնոցով իրենց դեմքը պակեցին)
112.1(ծալծլել,հռհռալ,կափկափել,կապկպել)
111.3(ծակծկել,գծմծել,թեփոտվել,ցատկոտել)
105.3(մատնել,հնչել,զինել,խթանել)
104.2(ձին թռավ որթատունկների և փոքր ծառերի վրայով և ինձ գետին գցելով վազեց հեռու)
103.2(կանչել,ննջել,վերափողել,տալ)
102.1(կտրտել
101.3(փաքցրած,եղավ,կերանք,վառված)
100.3
80.1(այդ,դա, այսպես,բոլոր)
79.3(Արմանը դույլ դրեց եղեգնյա ծորակի վրա և որոշ ժամանակ անց ստուգեց որ լցվելուց հետո դույլը թափվեց)
78.2(այսինչ,ուր,որոշ,որևիցե,
77.2(երկուսը)
76.2(երկուսը)
75.1(երեքը)
74.3(մյուսների պես նա մոտեցավ ինձ ձեռք տալու տրեխի ծայրերհ իրար կպան քիչ մնաց ընկներ)
73.3(ոչ մի,ուրիշ,քանի, ինչ-որ)
72.3(ինչ է ասում այդ գիրքը և ինչ է բարբառում)
71.1(ուր ել լինեմ չեմ մոռանա ողբաձայն երգերը մեր)
70.3(ո’րերերդ
40.1
41.2
42.4
43.4
44.1
45.4
46.2
47.4
48.2
50.4մարդախույս,զարմացած,միակ,պարզունակ
51.սպանությումը կատարվել է գյուղից հեռու և այդ նույն օրից էլ սիմոնը հանդիպած յուրաքանչյուր մարդու պատմում էր իր գլխով անցածը բոլոր մանրամասնությունը։
52.3 ծնողները պարտավոր են իրենց զավակներին որակյալ կրթությամբ զինել։
1.1-համակարգ,կնգուղ,օթևան,վարսեղ
2.3-ուղաձիք,երեկո, խաղաթուղթ,անդաստան
3.
4.1.տոհմածառ,հենասյուն,պատվիրակ,պտուտակ
5.1-տանուտեր,պատկեր,հավաք,միտք
6.4.քիմիա,մթություն,դարվինիզմ,բնապաշտություն
7.4.Գիշերներ,պատժեններ,բեռներ,վաչկատուններ,
8.Գիշերներ,պատժեններ,բեռներ,վաչկատուններ,
9.1,տեսաշար,ծաղկանախշ,շարասյուն,ծկնկուլ
10.3.
11.3
12.1
13
14.2
15.
18.4
19.4
20.1
21.1
22.3
23.4
24.4
25.2
26.2
27.3
28.
29.4
30.4
31.1
32.4
33.2
34.1
35.3
46.2
47.4
48.2
50.4մարդախույս,զարմացած,միակ,պարզունակ
51.սպանությումը կատարվել է գյուղից հեռու և այդ նույն օրից էլ սիմոնը հանդիպած յուրաքանչյուր մարդու պատմում էր իր գլխով անցածը բոլոր մանրամասնությունը։
52.3 ծնողները պարտավոր են իրենց զավակներին որակյալ կրթությամբ զինել։
1.1-համակարգ,կնգուղ,օթևան,վարսեղ
2.3-ուղաձիք,երեկո, խաղաթուղթ,անդաստան
3.
4.1.տոհմածառ,հենասյուն,պատվիրակ,պտուտակ
5.1-տանուտեր,պատկեր,հավաք,միտք
6.4.քիմիա,մթություն,դարվինիզմ,բնապաշտություն
7.4.Գիշերներ,պատժեններ,բեռներ,վաչկատուններ,
8.Գիշերներ,պատժեններ,բեռներ,վաչկատուններ,
9.1,տեսաշար,ծաղկանախշ,շարասյուն,ծկնկուլ
10.3.
11.3
12.1
13
14.2
15.
18.4
19.4
20.1
21.1
22.3
23.4
24.4
25.2
26.2
27.3
28.
29.4
30.4
31.1
32.4
33.2
34.1
35.3
Անկախությունը իր պատկերացումներով
Անկախությունը դա ազատությունից բխոխ արդյունքն է, որը թույլ է տալիս մարդուն շարժվել ազատ։ Անկախությունը դա օրիգինալությունն է, օրիգինալ բառը հենց իր իմաստով նշանակում է անկախ։ Եթե չլիներ անկախություն, այս աշխարհում կտիրեր միայն ու միայն քաոս, որովհետև երբ մարդ անկախ չէ , շարժվում է միայն ուրիշի կարծիքով, փորձում է նմանվել ուրիշին, ուրիշից սպասելիքներ ունի, ուրեմն նա այսպես ասած կործանված մարդ է։ Ինչպես ասել է մի իմաստուն մարդ ` մի ունեցիր սպասելիքներ ինչ-որ մեկից, որովհետև նույնիսկ քո սեփական ստվերն է լքում քեզ, երբ դու մթության մեջ ես։ Իմ սեփական կարծիքով մարդն պետք է ապրի անկախ, ապրի ազատ և չունենա հակումներ ուրիշից, չունենա սպասելիքներ, որովհետև ծանր հարված է երբ սպասում ես մի բանի և փոխարենը ստանում ես ոչնչություն։ Անկախության շնորհիվ է, որ այսօր մենք հայերս ապրում ենք այսքան ազատ, ճիշտ է լիարժեք անկախ չենք, բայց գոնե գիտենք, որ ունենք մերը, մեր կերտած քաղաքակրթությունը և պատմությունը։ Ես ուղղակի ցանկանում եմ, որ այս աշխարհում բոլորը կարողանան ձգտել ապրել անկախ, ունենան իրենցը, ստեղծեն և այնուհետև վայելեն, չէ որ այսօր յուրաքանչյուր օրիգինալ միտք մեծ նվաճումներ և հաջողություններ է ունենում։ ԵՒ հիշենք մի բան անկախ մարդը քայլեր անելուց չի վախենում, որ իր փոխարեն պատասխան ուրիշը կտա, այլ վստահ է իր դիրքորոշումներում և քայլերում։ Անկախությունը դա ուժեղության նշան է, զուտ պետք է ունենալ պատասխանատվության զգացում, որովհետև դու ես քո գլխի տերը, այսուհետ դու անկախ ես և քեզնով դու ես պատասխանատու։
Կյանք
Կյանքը միաժամանակ մի լույս է,հրաշք և գեղեցկություն և միաժամանակ դառը ու դաժան, ամեն ինչ կյանքի ղեկը վարողից է կախված։ Կյանքը նման ճանապարհի, որը լի է դար ու փոսերով և շեղող ճանապարհներով, իսկ մարդն սովորական ավտոմեքենա է,որ ինչպես ղեկը պտտեցնես այդ կողմել կգնա։ Պետք է փորձի գնա հենց այն ճանապարհով, որով կուզեին տեսնել իր իսկ ծնողները, այն միակ ճանապարհով, որը հենց տանում է ճիշտ ուղղով։
Երբ մարդն ծնվում է և իր առաջ մի ամբողջ կյանք է դեպի ծերունական մահ, հենց դա նշանակում է, որ մարդն նստեց մեքենան և հենց սկզբից սկսեց վարել մինչև վերջնակետը։ Կկարողանա՞ մինչև վերջ վարել մեքենան առանց ողբերգական ավարտի, որեմն կմահանա այն ծերունական մահով, որը Աստված տվել է յուրաքանչյուր մարդու։
Մարդը ծնվում է լացով արցունքն աչքերին, և հեռանում այս աշխարհից արցունքն աչքերին։ Կարծես ծնվելուց գիտակցում է և ափսոսում թե ՛ ուր է լույս աշխարհ եկել, հեռանալուց նույնպես ափսոսում, որ լույս աշխարհ եկավ։ Կյանքն դաժան է մենք անպաշտպան զոհ, կյանքի այդ դաժան դժվարություններին միայն իզորու է հաղթել նա ով խելացի է, վսեմ և աշխատասեր, կյանքն սիրում է այդ հատկանիշները և առաջադիմում։ Պետք չէ վախենալ դժվարություններից, չէ՞ որ յուրաքանչյուր դժվարություն ծնում է ուժ և փորձ։
Կյանքից մի վախեցիր, փորձություններից ևս, որովհետև վախեցողին ավելի հեշտ է հալածել և ավելի նվաստացնել քան ուժեղին և հպարտին։ Եղիր ուժեղ, որ կյանքին կարողանաս քեզ հնազանդեցնես և շարժել այնպես, ինչպես կուզեիր ինքդ։
Կյանքը խաղ է ՝ մենք խաղացող կամ խաղալիք, պետք է լինես խաղացող, որ կարողանաս կառավարել խաղը քո կամքին համաձայն, այլապես եթե դարձար խաղալիք, քեզ կպտտեցնեն այնպես ինչպես կամենան և ինչ-որ ժամանակ անց դեն կնետեն հնեցածի տեղ դնելով։ Մի ՛ ցածրացրու քո մարդկային արժեքները, չէ որ այդ արժեքները երբեք չեն հնանում։ Եթե ուժեղ ես վստահիր քեզ, եթե քեզ չվստահեցիր, երբեք կողքինտ չի վստահի քեզ։ Կյանքը անհամբեր սպասում է քո քայլերին, եղիր հարձակվող, որ հաղթես կյանքին, լավագույն պաշտպանությունը ` խելամիտ հարձակումն է։ Կա քայլ, որ թռիչք արժի, ապա եղիր խելացի, որ թռնելով անցնես կյանքի դժվարությունները, որ կյանքն էլ դառնա պարտվող և սողեսող ու դանդաղ անցնի։
Անկախությունն իր պատկերացումներով(շարադրություն)
Անկախությունը դա ազատությունից բխող արդյունքն է, որը թույլ է տալիս մարդուն շարժվել ազատ։ Անկախությունը դա օրիգինալությունն է, օրիգինալ բառը հենց իր իմաստով նշանակում է անկախ։ Եթե չլիներ անկախություն, այս աշխարհում կտիրեր միայն ու միայն քաոս, որովհետև երբ մարդ անկախ չէ , շարժվում է միայն ուրիշի կարծիքով, փորձում է նմանվել ուրիշին, ուրիշից սպասելիքներ ունի, ուրեմն նա այսպես ասած կործանված մարդ է։ Ինչպես ասել է մի իմաստուն մարդ ` մի ունեցիր սպասելիքներ ինչ-որ մեկից, որովհետև նույնիսկ քո սեփական ստվերն է լքում քեզ, երբ դու մթության մեջ ես։ Իմ սեփական կարծիքով մարդն պետք է ապրի անկախ, ապրի ազատ և չունենա հակումներ ուրիշից, չունենա սպասելիքներ, որովհետև ծանր հարված է երբ սպասում ես մի բանի և փոխարենը ստանում ես ոչնչություն։ Անկախության շնորհիվ է, որ այսօր մենք հայերս ապրում ենք այսքան ազատ, ճիշտ է լիարժեք անկախ չենք, բայց գոնե գիտենք, որ ունենք մերը, մեր կերտած քաղաքակրթությունը և պատմությունը։ Ես ուղղակի ցանկանում եմ, որ այս աշխարհում բոլորը կարողանան ձգտել ապրել անկախ, ունենան իրենցը, ստեղծեն և այնուհետև վայելեն, չէ որ այսօր յուրաքանչյուր օրիգինալ միտք մեծ նվաճումներ և հաջողություններ է ունենում։ ԵՒ հիշենք մի բան անկախ մարդը քայլեր անելուց չի վախենում, որ իր փոխարեն պատասխան ուրիշը կտա, այլ վստահ է իր դիրքորոշումներում և քայլերում։ Անկախությունը դա ուժեղության նշան է, զուտ պետք է ունենալ պատասխանատվության զգացում, որովհետև դու ես քո գլխի տերը, այսուհետ դու անկախ ես և քեզնով դու ես պատասխանատու։
Հավատ (շարադրություն)
Երբ մարդկության մեջ վերանում է փոխադարձ վստահությունը, միայն ու միայն մնում է տարրական հավատը, որը հույս է տալիս, որ երբևէ կվերականգնվի այդ վստահությունը։ Հավատը իրականում ավելին է քան մենք պատկերացնում ենք, քանի որ եթե չլինի հավատը, չի լինի վստահություն, եթե չլինի վստահություն նաև չի լինի հարգանք, իսկ հարգանքը սեր է ծնում։ Հավատն է, որ կապում է շատ մարդկանց, հավատն է ` որ ստեղծում է պայմաններ և ի վերջո հավատն է հույսի սկիզբը։ Երբ մարդիկ գտնվում են բարդության առջևում, միայն հավատն է, որ փորձում է հույս տալ, որ ամեն ինչ լավ կլինի, դա զորեղ բան է, որը տրված է մարդուն Աստծու կողմից, որովհետև առանց հավատի ապրելն գրեթե անհնար է։
Ձայնավորների ուղղագրությունը
Այգետ, այժմէական, անէական, անպատեհ, առէջ, առօրեական,
անվրեպ, գոմեշ, գրեթե, դողէրոցք, ելևէջ, երբևէ, երբևիցե,
էլեկտրաէներգիա, էմալ, ինչևէ, ինչևիցե, լայնէկրան, խեցի, կրետ,
հէկ, հապճեպ, հիպոթեզ, հյուլե, հնէաբան, մանանեխ, մանրէ,
միջօրեական, որևէ, որևիցե, պոեմ, սեթևեթել, վայրէջք, տիեզերք,
տոթակեզ, տրիոլետ, քրիստոնեական։
Ականջօղ, ամանորյա, ամենօրյա, անօգնական, անօթևան, անորոշ,
ապօրինի, արծաթազօծ, բացօթյա, բնօրրան, գազօջախ, գիշերուզօր,
գիշերօթիկ, զորք, լավորակ, կեսօր, հանապազորդ, հանապազօրյա,
հոգս, հօդս ցնդել, հոտնկայս, մեղմօրոր, մեղմորեն, միօրինակ, նախորոք, ոսկեզօծ, ջրօրհնեք, վաղորդայն, վաղօրոք, տասնօրյակ, տարորոշել, տափօղակ, օրըստօրե, օրորել։
Ակնդետ, ակնթարթ, անակնկալ, անընդհատ, առընթեր,
առնչվել, գույնզգույն, դասընթաց, դասընկեր, երկընտրանք,
ինքնըստինքյան, լուսնկա, խոչընդոտ, կորնթարդ, համընկնել,
հյուրընկալ, ձեռնտու, ճեպընթաց, մերթընդմերթ, նորընտիր,
որոտընդոստ, սրընթաց, ունկնդիր։
Փոքրիկ առակներ
Մի հավ ամեն օր ձու էր ածում։ Տերը մտածեց, որ եթե հավին շատ կեր տա հավը ավելի շատ ձու կածի։ Այդպես էլ արեց։ Սակայն հավը չաղացավ և դադարեց ձու ածելը։У одного хозяина курица несла золотые яйца. Ему захотелось сразу побольше золота, и он убил курицу (он думал, что внутри ее большой ком золота); а она была такая же, как и все курицы.
Մի մարդու հավը ոսկե հավ էր ածել։ Մարդը ցաանկանում էր միանգամից ստանալ շատ ոսկի, նա սպանեց հավին, մտածելով իր ներսում շատ ոսկի կա։ Սակայն նա նման էր մնացած հավերին։Горел дом. А в доме остался ребёночек. Никто не мог войти в дом. Солдат подошёл и сказал: -Я войду. Ему сказали: -Сгоришь. Солдат сказал: -Два раза не умирать, а раз не миновать. Вбежал в дом и вынес ребёночка.
Տունը վառվում էր, սակայն տանը երեխա կար։ Ոչ ոք չէր կարողանում ներս մտնել։ Մի զինվոր մոտեցավ և ասաց.
-Ես կմտնեմ.
-Կվառվես, պատասխանեցին նրան.
-Երկու անգամ չմահանաս, մի անգամ մահից պրծնես։
-Վազեց, մտավ տուն և դուրս հանեց երեխային։Собака шла по дощечке через речку, а в зубах несла мясо. Увидала она себя в воде и подумала, что там другая собака мясо несет, – она бросила свое мясо и кинулась отнимать у той собаки: того мяса вовсе не было, а свое волною унесло.
И осталась собака ни при чем.
Շունը անցնում էր գետը տախտակի վրայով, և իր հետ միս էր տանում։ Ինքն իրեն տեսավ ջրում և մտածեց, որ ուրիշ շուն է միս տանում։ Իր միսը դեն ետեց և գնաց վերցնելու մյուս շան միսը։ Այդ շան մոտ միս էլ չկար, իսկ իր միսը քամին տարել էր։
Այպիսով շունը մնաց առանց ինչ-որ բանի։
Հոմանիշ-հականիշ բառեր
1. ակնդետ, անխոս, անթարթ
2. մշտապես, հանապազորդ, լռելյայն
3. անձայն, անքթիթ, անշեղ
1. անբարետես, դեղձան, չքնաղ
2. գեղանի, կախարդական, լուսավոր
3. բյուրեղյա, չնաշխարհիկ, պատկերավոր
1. նախատել, բաղդատել, դրվատել
2. հարատևել, պարսավել, ներբողել
3. փառաբանել, ըմբոշխնել, կենսագործել
1. արշալույս, վերջալույս, աստղալույս
2. տիվանդորր, արևամուտ, արեգնափայլ
3. ծեգ, իրիկնամուտ, ցայգ
1. հանդուրժելի, զմայլելի, բաղձալի
2. տենչալի, պատկառելի, անհերքելի
3. նշմարելի, անդրդվելի, ըղձալի
զույգը և յուրաքանչյուր բառով կազմե՛լ մեկական նախադասություն։
2. շոգ-ցուրտ, մարդկային-տմարդի, հին-նոր
3. սառը-տաք, երկար-կարճ, վախկոտ-անվախ
4. վճարովի-անվճար, վախկոտ-արի, մաքուր-կեղտոտ
5. ամառ-ձմեռ, մուտք-ելք, հաճելի-տհաճ
6. թեք-ուղիղ, հասուն-տհաս, կայուն-խախուտ
Քրիստոնեական-մշակութային նախագծեր
Ապրիլի 1-20
Նախապատրաստական փուլ. աշխատանքի հնարավոր ուղղություններ
- Սուրբ Հարության տոն. Զատիկ-ուսումնասիրություն
- Զատիկի մասին նյութերի, քրիստոնեական առակների թարգմանություններ
- Կտակարանային ընթերցումներ. մտքեր և վերլուծություններ
Ակնկալվող արդյունքներ
- Զատիկի մասին նյութերի, ձայնանյութերի պատրաստում
- «Առականի» թարգմանական բլոգի «Քրիստոնեական առակներ» բաժնի համալրում
- Քրիստոնեական ֆիլմադարակի ստեղծում և բաժնի համալրում
- «Ռոքադարակ» բլոգի «Քրիստոնեական ռոք» բաժնի համալրում
- Երգ Երգոց «Ծիսական տոնացույց» բաժնի համալրում
Բաց թեմայով շարադրություն
Հայ Վրացական հանրակրթական կամուրջներ
Բարև ձեզ, ես Միքայել Դանիելյանն եմ, 11-3 դասարանից և սովորում եմ <<Մխիթար Սեբաստացի>> կրթահամալիրում ։Այն օրվանից, ինչ սովորում եմ այս դպրոցում , ես հասկացա, որ այս դպրոցը իրականացնում է մի հոյակապ և գնահատելի նախագիծ, որի 10-րդ հոբելյանական տարին է արդեն լրանում։ Նախագիծը կոչվում է <<Հայ-վրացական կամուրջներ>>, կամուրջներ որոնք շատ սերտ կապ են ստեղծում հայերի և վրացիների մեջ։ Այդ հանրակրթական ծրագիրը մեզ թույլ է տալիս, որ մենք ` հայերս և վրացիները ծանոթանանք և ճանաչենք միմյանց, ծանոթանանք միմյանց ավանդույթների և սովորույթների հետ, իմանանք միմյանց նախասիրությունների մասին։Նախագծի շնորհիվ մենք ձեռք ենք բերում մի շարք վրացի ընկերկեր։ Արդեն քանի տարի է մեր դպրոցը այցելում է Վրաստան և ներկայացնում կրթահամալիրը, ծանոթացնում ենք մեր կրթական ծրագրերը, մեր վրացերեն իմացությունները և ամենակարևորը ծանոթացնում ենք մեր երկրի ` Հայաստանի հետ։ Որովհետև յուրաքանչյուր հայի պարտականությունն է բարձր պահել իր երկրի պատիվն ու անունը։ Նրանք մեր միջոցով ճանաչում են հայերի, մեր բովանդակալից և դարավոր պատմության մասին, որի համար ես շատ ուրախ եմ և շատ կուզեմ ուժերիս չափով խթանել այդ նախագծի զարգացմանը։ Վրաստանը մեր հարևան երկիրն է, այնպիսի երկիր, որի հետ մենք մտերիմ ենք այնպես, ինչպես մտերիմ են, օրինակ ` իրար կողք կողքի ապրող հարևաններ։ Ինչքանով ճիշտ կլինի, եթե մտերիմ հարևանները լավ չճանաչեն իրար։ Այս նախագիծը իրոք շատ խրախուսելի գործ է անում և ես ցանկանում եմ, որ այն շարունակվի երկար տարիներ, ցործի և ավելի ու ավելի սերտացնի մեր կապերը վրացիների հետ։
Կարդալ «Մահաթմա Գանդի» նյութը, գրել շարադրություն «Եղիր այն փոփոխությունը, որը ցանկանում ես տեսնել աշխարհում»
Եղիր այն փոփոխությունը, որը ցանկանում ես տեսնել աշխարհում
Ինչպես բոլորս գիտենք, մարդիկ կատարյալ չեն և կարող են կյանքի ընթացքում գործել բազմաթիվ սխալներ, նույնիսկ `այնպիսիք, որոնք կարող են ճակատագրական լինել։ Եվ դա էլ պատճառ է դառնում, որ մտածենք .<<Երանի կարողանայի փոխել այս աշխարհում տեղի ունեցող այս վատ դեպքերը, կարողանայի փոխել շատ ու շատ մարդկանց մտածելակերպեր, փոխել տարբեր երկրների ծանր և լարված վիճակները, պատերազմական տրամադրվածությունները և կարողանայի աշխարհը գոնե մի քանի աստիճանով մոտեցնեի իդեալականի և կատարյալի>>։ Ուղղակի ափսոսում եմ, որ այսօր շատ մարդկանց մեջ գերիշխում է չարությունն ու եսասիրությունը, որը պատճառ է դառնում բազմաթիվ վեճերից մինչև պատերազմների։ Ուղղելը շատ դժվար է, բայց երանի կտայի, որ ունենայի այնպիսի հնարավորություն, որ կարողանայի փոխել դա, տիրեր հավասարություն, չլինեին հարուստներ ու աղքատներ, վերանային պատերազմները և ի վերջո մարդիկ սիրեին ու գնահատեին միմյանց։ Չէ որ հարգանքն ու վստահությունն է սեր առաջացնում, իրար զիջելն ու ներողամիտ լինելն է խաղաղություն ծնում և վերջի վերջո բարությունն ու խիղճն է, որ կփոխի աշխարհը: Նյութական արժեքները չեն, որ պետք է գնահատենք այլ մարդկային արժեքները։
Միքայել Դանիելյան, 11-3 դասարան
Փետրվարի 7-ին ` Բառարանընթերցման ֆլեշմոբ
Մենության խավար (Վահան Տերյան)
Մենության խավար զնդանից կրկին
Ես վերադարձա հզոր ու հպարտ,
Եվ ինձ ողջունեց աղմուկը զվարթ,
Ու նոր խնդությամբ այրեց իմ հոգին…
Մենության-Մենակության
խավար-մթություն
զնդան-բանտ
կրկին-նորից
վերադարձա-հետ եկա
հզոր-ուժեղ
հպարտ-վսեմ
ողջունել-բարևել
աղմուկ-ժխոր,աղաղակ
զվարթ-ուրախ, ցնծուն
խնդություն-ուրախություն,երջանկություն
այրել-վառել,հրկիզել
հոգին-մարդու ներքին հոգեկան աշխարհ
Է
1)Ամենաեական,քրիատոնեություն,երբևիցե,ինչևէ
2)Հնէաբան,պատնեշ,չեինք,առէջաթել
3)Եղերեգ,ափեափ,չենք,լայնէկրան
4)Դողէրոցք,Հրազդանհէկ,չէի,անէ
2. Ե
1)Անեզր,խուռներամ,երբևէ,նախօրե,
2)Նրբերշիկ,լայնեզր,լուսերես,անէացում
3)բազմերանգ,օրստօրե,հրեշ,դողէրոցք
4)Ինևիցե,եղերերգ,գեղուղեշ,եներկբա
3. Օ
1)Անօրեն,տնօրինություն,օրըստօրե,օրորել
2)Մեղմորեն,մեղմօրոր,միջօրեական,քառորդ
3)Առօրեական,աշխարհազոր,հօգուտ,հոդս ցնդել
4)ապօրինի,նախօրե,վաղօրօք,հանրօգուտ
4.
1)Հնորյա,փայտոջա,միջօրեական,օրեցօր
2)Նախօրոք,աշխարհազոր,ազգօգուտ,գիշերօթիկ
3)Հանապազորդ,անօթևան,թաղծօրոր,ականջօղ
4)հանապազօր,առօրյա,անօրինություն,ոսկեզօծ
5.
1)Արագոտն,պնդօղակ,հոտնկայս,հրանոթ
2)Քնքշօրոր,հնգորյակ,վաղորդյան,նրբորեն
3)Հանրօգուտ,անորակ,հատօրյակ,հանապազօր
4)Հանապազորդ,եռոտանի,կրծոսկր,լացուկած
6.Ը
1)Խոչընդոտ,անընտել,ակնթռթ,մթնկա
2)Կորնթաց,որոտընդոստ,առընթեր,սրընթց
3)Օրըստօրե,հյուրընկալ,գահընկեց,անընդմեջ
4)Ինքըստինքյան,լուսնկա,ճեպընթաց,մերթընդմերթ
7.Եվ
1)Թեթևոտ,հոգեվորդի,գոտևորել,եղրևանի
2)Սերկևիլ,հևք,կարևոր,հետևակ
3)Որևե,հոգևոր,հոգեվարք,ոսկևորել
4)բևեկնախեժ,երևույթ,գերեվարել,սեթևեթել
8.Եվ
1)Արևակն,երևակել,ոսկեգազյան,գոտևորել
2)Ագևոր,ալևոր,ձևույթ,արև
3)Եղևանի,արևմտաեվրոպական,օթևան,արևառ
4)Հոգեվիճակ,հոգևոր,հևիհև,կարևոր
8.
1. Արևակն, երևակել, ոսկեվազյան,
2. Ագևոր, ալևոր, ձևույթ, արևկա, գոտևորել
3. Եղրևանի, արեվմտաեվրոպական, օթևան, արևառ
4. Կարևոր, հոգեվիճակ, հոգևոր, հևիհև
9.
1. Հոգեվիճակ, արևավառ, ագևոր, ոսկեվաճառ
2. Կարեվեր, գերեվարել, տարեվերջ, գոտևորել
3. արեվմտաեվրոպական, ոսկեվարս, անձրևային, սերկևիլ
4. Ագեվազ, գինեվաճառ, ուղեվճար, դափնեվարդ
10.
1. Տույժ, հեռակայել, էական, արքայորդի
2. Ատամնաբույժ, Սերգեյի, հայելազարդ, լռելյայն
3. Նաիրի, սկսերայր, երեխայի, աղյուսակ
4. Ռնգեղջյուր, դշխոյական, ակացիա, Ամալիա
12, Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում բ
1,ողբասաց, ջրարբի, սրբապատկեր, հղփանալ
2,նրբաճաշակ, հարբեցող, արբշիռ, գրաբար +
3,երբեմնի, դարպաս, աղբարկղ, դարփին,
4,արբունք, աղբյուր, անխափան, նրբաթել
13, Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում պ
1. Հափշտակել, թպրտալ, ճամպրուկ, ընդհուպ
2. Ծոփք, թարփ, պապակ, ճեփընթաց,
3. Հպանցիկ, ծոպավոր, ճողոպրել, հապշտապ +
4. Դարպաս, ամպշող, թմբլիկ, ըմպանակ
14, Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում փ
Խարխափել, ծոպավոր , ճեփ-ճերմակ, թրմփալ
Հափրուկ, երկնահուպ, սփրթնել, թրմփոց,
Շամփրել, քարակոփ, Հռիփսիմե, ոսկեծուփ +
Կոփերիզ, երփնաթույր, հղբանալ, արփի
15, Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում գ
Շագանագույն, զիգզակաձև, Վարդգես, վարգել +
Ճաքճքել, նորոգել, հեղգ, դրասանգ,
Ծեգ, սգազգեստ, հակակ, արքունիք
Ճրագալույց, ճգնակյաց, օձիք, գոգավոր
16, Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում կ
1, Վարքաբեկել, սայթաքել, փակցնել, շագանակ
2, Մակաղել, քողտիկ, համաճարակ, վարակ +
3, Հարկահավաք, աքցան, փեղկ, անհարկի
4, դիցուք, մակույք, նախկին, նախքան
17, Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում ք
1, հմայք, սրնքակալ, սուգ, վարակիչ
2, սուքիաս, եզերք, շոգեքարշ, վարկանիշ
3, կառք, չոքել, մարագ, շքերթ
4, բազրիք, ընդերք, բերանքսիվայր, տաքդեղ +
18, Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում դ
1, երդիկ, երդվյալ, անդադար, որթատունկ
2, Կորնթարդ, անհողդողդ, արդուկ, խորթություն
3, ստահոդ, որդնել, անդամալույծ, վարսանդ +
4, դդում, վաղորդայն, Տրդատ, բաղդատել
19, Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում տ,
1, բիրտ, թատերգություն, խախուտ, աղոթք
2, խրտվիլակ, գաղտուկ, գրտնակ, զարտուղի +
3, կրտսեր, ճտքավոր, մթնոլորտ, սփրթնել,
4, փտախտ, փութկոտ, քողտիք, խոտհարք
20, Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում թ,
1, վաթսուն, անութ, փտեցում, փութկոտ
2, արթմնի, կարթ, արդուկ, զվարթություն
3, զարթուցիչ, ակնթարթ, հայթհայթել, խայտալ
4, ակութ, անթացուպ, երթուղի, ընթանալ
Չարլի չապլինի նամակը դստերը
236
1.Դուք ինչ-որ երերուն տախտակի վրա ամրացրեցիք այդ վանդակը
2.Ինչու դու քո հոտն իմ դաշտում արածացրիր:
3.Հավերը երկարացրին վզները դեպի ներքև,նայեցին դես ու դեն:
4.Նա իր ձիուն մեծացրեց չամչով և գարիով:
5.Ես հավանաբար ձանձրացրի ունկնդիրներին:
6.Մենք անզգուշորեն թռցրեցինք արևկող անող թռչուններին:
238
Ա.Անցած տարիները կնճռոտել էին կնոջ դեմքը:
Բ.Կնոջ դեմքը անցած տարիները կնճռոտել էին:
Ա.Դահլիճը լավ կահավորել էին:
Բ.Լավ կահավորված էր դահլիճը:
Ա.Մեր ժողովուրդը մաշակութային շատ արժեքներ է ստեղծել:
Բ.շատ մշակութային արժեքներ է ստեղծել մեր ժողովուրդը
239
Կամուրջը զայրացած գետի հոսանքները բաժանում է ճյուղերի:
գրակ
240.Այդ սրտաբուխ ու մտերիմ ձայնը նրան ուշքի բերեց:
Նրան ուշքի բերեց այդ սրտաբուխ ու մտերիմ ձայնը:
Դեմքին թառել էր գարնան երեկոյի նման զզվող մի ժպիտ:
Մի գարնան երեկոյի նման զզվող ժպիտ թառել էր դեմքին:
Հարգանք էին ներշնչում Կոչտուկներով պատած ու հողաբույր ձեռքերը:
Հողաբույր ձեռքերը ՝ կոչտուկներով պատած հարգանք էին ներշնչում:
Փայտահատին հանկարծ մոտեցավ մի աղջիկ Անտառային հավերժահարսի նման:
Նման անտառային հավերժահարսի՝ մի աղջիկ հանկարծ մոտեցավ փայտահատին:
Մեր փողոցով անցնում էր մի երկարոտն ու նրբակազմ մի կին:
Մեր փողոցով անցնող կինը երկարոտն ու նրբակազմ էր:
Մարդու ձեռքերին նման երկար, բարակ ու ոսկրոտ մատներով թաթեր ուներ գազանիկը:
Գազանիկը Երկար,բարակ ու ոսկրոտ մատներով թաթեր ուներ մարդու ձեռքերի նման:
Դարաշրջան-Թվարկություն
Ցած իջնել-Ցածրանալ
Վեր բարձրանալ-Ելնել
Գույություն ունի-կա
Չեն օգտագործում-անպիտան
Հայտնաբերվել է-պարզվել է
Վերջերս-մոտակա ժամանակում
Բոլոր հիմքերը կան ենթադրելու- կարելի է ենթադրել
Ցամաք-հող
Մեր մոլորակ- Երկրագունդ
Միլիոնավոր տարիներ առաջ-Յուռայի դարաշրջան
Աճում էին-Առաջանում էին
Է գտնվում- գոյություն ունի
Չկա-Գոյություն չունի
Ջուրը միայն ջրելու համար է պիտանի-ոռոգման ջուր
Զբոսնել-ման գալ
Նկատել-նշմարել
Փախուստի դիմել-նահանջել
Դեպք-պատահար
Հայտնի- հանրածանոթ
Պատահել-զուգադիպել
Վախենալ-սարսափել
Արտասովոր-անբնական
Վեր-վերև
Վար-ներքև
Տեղացի-բնիկ
Վկայել –հաստատել
Խուսափել-շրջանցել
242
Նա տեսավ ցամաքին մի շատ գեղեցիկ՝մի շողշողուն ձուկ հոգեվարքի մեջ թալիկ-թալիկ գալիս: Մեծահամբավ բժիշկներն ու վհուկները եկան, հավաքվեցին քննելու համար արքայորդու ահավոր հիվանդությունը և բուժիչ հնար գտնելու: 1905 թվականի ամառը՝երեք ընկեր տղաներ Բաքվից եկել էին Ալեքսանդրապոլ ՝Արագած լեռան գագաթը բարձրանալու համար:
Փառատենչ իշխանը շարունակ դավեր է նյութել դրացի իշխանների դեմ՝ գրավելու նչանց սեփական երկրներից մանր ու խոշոր հողամասեր:
Պաշարում է քաղաքը բանակը զետեղում ամրակուռ պարիսպների շուրջ ինքն էլ նստում է արքայական վրանի մեջ օր ու գիշեր՝ դավեր որոճալով քաղաքին տիրանալու համար:
Հունվարյան նախագիծ
Անիմացիա
Անիմացիան (անգլ.՝ Animation) շարժման պատրանք ստեղծելու և միմյանցից աննշան տարբերվող անշարժ պատկերների արագ փոփոխման գործընթացն է։
Անիմացիա կարելի է ստեղծել կա՛մ անալոգային տարբերակներով, ինչպիսիք են սահատետրը, կինոժապավենը, տեսաֆիլմերը, կա՛մ թվային ծրագրերի միջոցով (gif շարժապատկերներ, Flesh-ով ստեղծված անիմացիաներ, թվային տեսահոլովակներ, Maya animation sowtware, houdini, blender, ASM animaton bb և այլն այդպիսի համակարգչային ծրագրերով)։ Անիմացիա ստեղծելու համար օգտագործում են ժամանակակից տեխնոլոգիաներ, այդ թվում՝ թվային ֆոտոխցիկ, համակարգիչ, պրոյեկտոր։
Շարժապատկերները ստեղծվում են ավանդական և ստոպ-կադր անիմացիոն մեթոդներով։ Ստոպ-կադր անիմացիայում օգտագործում են երկչափ կամ եռաչափ օբյեկտներ, ինչպես օրինակ՝ թղթի կտորներ, տիկնիկներ, կավե արձանիկներ կամ օրինակ ` խոսակցական լեզվով ասած պերսոնաժներ։ Կադրերը ցուցադրվում են արագ հերթագայությամբ, սովորաբար 24, 25, 30, կամ 60 կադր մեկ վայրկյանում։
Անիմացիան ունի շատ վաղ պատմություն.
Շարժման երևույթը ստանալու վաղ փորձերի օրինակները դեռևս կարելի է գտնել պալեոլիթի քարանձավային նկարների վրա, որտեղ կենդանիները հաճախ պատկերված էին բազմաթիվ ոտքերով։ Այդ նկարները հստակ փորձում են փոխանցել շարժման զգացումը։[2]
Հարավ-արևելյան Իրանի Հրե քաղաքում (Burn City) հայտնաբերվել է 5200 տարվա պատմություն ունեցող հողե գավաթ, որը կարող է լինել աշխարհի ամենահին անիմացիայի ստեղծման օրինակը։ Այդ պեղածոն կրում է հինգ հաջորդական պատկերներ, որոնք ցույց են տալիս պարսկական բեզոարյան այծի, որը նետվում է ուտելու ծառի տերևներ։[3]
Հնագույն չինական գրառումները հիշատակում են սարքերի մասին, որոնք, ինպպես ասում էին «տալիս էին շարժման տպավորություն» մարդկանց կամ կենդանիների մարմիններին, բայց այդ նշումներ հստակ չէին և կարող էին վերաբերել միայն մարմինների փաստացի շարժմանը տարածության մեջ։
19-րդ դարում ֆենակիստիսկոպը (1832), զեոտրոպը (1834), պրակսինոսկոպը (1877) և սահատետրը(կինեոգրաֆ) եղել են վաղ անիմացիոն սարքեր, որոնք առաջացրել են շարժման պատրանք՝ անշարժ պատկերները արագ փոփոխելով։ Բայց անիմացիան ավել չզարգացավ, մինչև կինոժապավենի և կինոարվեստի ստեղծումը 1980-ական թթ։
Կինոապարատը մեկ սարքի մեջ պրոյեկտոր էր, տպիչ և տեսախցիկ, որը թույլ էր տալիս շարժվող պատկերները ցուցադրել էկրանի վրա։ Այն հայտնագործվել է աշխարհի ամենավաղ կինոգրծիչներ՝ Օգյուստ և Լուի Լումիեր եղբայրների կողմից 1894 թ։ Առաջին անիմացիոն հոլովակը ստեղծվել է Ֆրանսիայում Շառլ-Էմիլ Ռենոյի կողմից, ով Ֆրանսիայում գիտնական էր և ուսուցիչ։1877 թ. Նա ստեղծեց պրակսինոսկոպը և 1894 թ. դեկտեմբերին հիմնեց Théâtre Optique թատրոնը։ 1892 թ. հոկտեմբերի 28-ին նա հանրության առջև ցուցադրեց առաջին անիմացիան՝ «Pauvre Pierrot»-ը Փարիզի Grévin թանգարանում։ Նրա ֆիլմերը լուսանկարված չեն, այլ նկարված են առանձին թափանցիկ շերտերի վրա։ 1900 թ. ավելի քան 500, 000 մարդիկ մասնակցել են այդ ցուցադրություններին։ Առաջին ֆիլմը, որը նկարահանվել է ստանդարտ տեսաֆիլմի հիման վրա և պարունակում է անիմացիոն հատվածներ, եղել է 1900 թ. ստեղծված «Enchanted Drawing»-ը, որին անմիջապես հետևել է առաջին ամբողջական անիմացիոն ֆիլմը՝ «Humorous Phases of Funny Faces»-ը, որը ստեղծվել է 1906 թ. Ջեյմս Բլեկտոն Ստյուարտի կողմից, ով համարվում է Ամերիկյան անիմացիայի հայրը։ Եվրոպայում 1908 թ. ֆրանսիացի արվեստագետ Էմիլ Կոլը ստեղծեց առաջին անիմացիոն ֆիլմը օգտագործելով ավանդական անիմացիա ստեղծելու մեթոդները։[8] Ֆիլմը կոչվում է «Fantasmagorie»: Այնտեղ պատկերված է կերպարի, որը շարժվում է և կատարում տարբեր ձևափոխություններ, օրինակ գինու շիշը դարձնում է ծաղիկ։ Ֆիլմի մեջ կան նաև այնպիսի կենդանի շարժման հատվածներ, որոնք ցույց են տալիս անիմատորի ձեռքը նկարելիս։ Ֆիլմի ամեն կադրը նկարվել է թղթի վրա և հետո լուսանկարվել նեգատիվ ժապավենի վրա, որը տալիս է պատկերին գրատախտակի տեսք։ Առաջին տիկնիկային անիմացիոն ֆիլմի հեղինակը եղել է ազգությամբ ռուս ռեժիսոր Վլադիսլավ Ստարևիչը՝ հայտնի 1912 թ. նկարած «The Beautiful Lukanida» ֆիլմով։[9] Ավելի մանրամասն դետալնրով նկարվող անիմացիաները պահանջում էին անիմատորների ավելի մեծ թիմ՝ ամեն մի կադրի ետնաշերտն ու կերպարները ձեռքով առանձին ստեղծելու համար։ Դրանց ռեժիսորն էր Ուինսոր Մաքքեյը՝ հայտնի ամսագրերի ծաղրանկարիչ։ Նկարահանել է 1911 թ. «Littli Nemo», 1914 թ. «Gertie the Dinosaur» և 1918 թ. «The Sinking of the Lusitania» անիմացիոն ֆիլմերը։ 1910-ական թթ. կարճամետրաժ ֆիլմերի արտադրությունը, որոնց անվանում էին «մուլտֆիլմեր», դարձավ առանձին ճյուղ և դրանք ստեղծվում էին կինոթատրոններում ցուցադրելու համար։ Այդ ժամանակվա ամենահաջողակ պրոդյուսերը Ջոն Ռանդոլֆ Բրեյն էր, ով անիմատոր Էրլ Հարդի հետ պատենտավորեցին շերտերով անիմացիայի գործընթացը, որը դարձավ դոմինանտ մեթոդ մինչև տասնամյակի ավարտ։ «El apostol»-ը 1917 թ. Արգենտինայում ստեղծված անիմացիոն ֆիլմ է, որը հանդիսանում է աշխարհի առաջին անիմացիոն խաղարկային ֆիլմ։[10] Ցավոք սրտի հրդեհը, որը բռնկվել էր Ֆրեդերիկո Վալլեի կինոստուդիայում, ոչնչացրեց այդ անիմացիայի միակ օրինակը, և այժմ այն համարվում է կորած ֆիլմ։ Համակարգչային անիմացիան դարձավ հայտնի 1995 թ. նկարահանված «Toy Story»(«Խաղալիքների Պատմություն») ֆիլմից հետո, որն առաջին լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմն էր ամբողջովին համակարգչային տեխնիկայով ստեղծված։ 2008 թ. անիմացիոն շուկան վաստակեց $68.4 բիլլիոն դոլար։[11] Անիմացիան՝ ինչպես արվեստ, շարունակում է զարգանալ, քանի-որ անիմացիոն պրոեկտները կարողանում են գտնել հանդիսատես սահմաններից դուրս բոլոր չորս ուղություններով։ Անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմերի համախառն եկամուտը հասավ իր ամենաբարձր կետին բոլոր ժանրերում 2004-2013 թթ. ընթացքում։
Անիմացիա ստանալու համար մարդուն պետք պետք է ֆիզիկայի տարական գիտելիքներ ,պատկերացում տարածական մարմինների միջև և իմանալ 12 օրենքները անիմացիա ստանալու համար ,չէ որ յուրաքանչյուր մասնագիտություն ունի իր օրենքները։ Այսօր անիմացիան մեծ վերելքի է հասել և գնալով ծաղկում և պահանջարկ է ունենում, դրա պատճառը այն է ,որ հիմա չկա մի գովազդ ,որը ստեղծվել է առանց անիմացիայի օգնության, ֆիլմերը մեծ մասամբ անիմացիայի պահանջարկ են ունենում, դերասանական խաղը գնալով վերանում է և քիչ-քիչ վերածվում անիմացիայի։ Չի բացարվում ,որ մոտ 20-30 տարի հետո դերասանները կվերանան և նրանց պոխարեն կսկսեն լինել միայն անիմացիոն պերսոնաժներ ,որոնց միմիկաները , էմոցիաները չեն տարբերվի իսկականից: Այսօր ել անիմացիան գտնվում է այն մակարդակի վրա , որ ֆիլմ նայելիս շատ դժվար ես տարբերում ռեալը անիմացիայից։
НАСТОЯЩИЙ ДРУГ
Իրական Ընկեր
Ամեն ոք, ով ցանկանում է ունենալ իրական ընկերներ ,ով պետք է լինի բարի ու հանդուրժող, ցուցաբերելով ուշադրություն մոտիկների կարիքներին:
Իսկական ընկերը միայն խոսքով չի ապացուցում իր նվիրվածությունը այլ գործով։ Ինչպես ասում են , ցիտում եմ ` Դժվար ժամանակները ցույց կտան ով է հավատարիմ , ով ժամանակավոր։
«Սեբաստացու օրեր. կրթահամալիրի տոն» նախագիծ
Նոյեմբերի 5-9
Նպատակը`
- ծանոթանալ Մխիթար Սեբաստացու գրական ժառանգությանը
- «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի ստեղծման պատմությանը
- ուսումնասիրել Վիեննայի Մխիթարյան միաբանության կայքը, կատարել թարգմանություններ
Աշխատակարգ`
- ծանոթացեք մեկնարկային մեդիափաթեթին, ընտրեք մեկ նյութ, կարդացեք, գրավոր վերապատմեք 5-7 նախադասությամբ, կարդացածը բանավոր ներկայացրեք դասարանում, կարող եք նաև ռադիոնյութ պատրաստել
- կարդացեք Աշոտ Բլեյանի «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր. ինչպես սկսվեց ամեն ինչ» հարցազրույցը. ծանոթացեք, ուսումնասիրեք, գրավոր եզրակացություն-հետևություն արեք
- ուսումնասիրեք Վիեննայի Մխիթարյան միաբանության պաշտոնական կայքը, փոքրիկ հատվածներ թարգմանեք
- Մխիթարյան Միաբանության կայքի ձախ անկյունում տեսանելի է 4 տառ՝ Ո. Կ. Վ. Ա.: Փորձիր պարզել՝ ո՞ր բառերի սկզբնատառերն են, և ի՞նչ է ներկայացնում պատկերվածը
- Կրթահամալիրի տոնի իմ խորհրդանիշը:
- համառոտ նկարագրիր (7-10 նախադասությամբ) կատարածդ աշխատանքը
Ակնկալվող արդյունք` պատումներ, թարգմանություններ, ձայնանյութեր
Դավիթ Ստեփանյան «Կրթահամալիրի տոնը` ինքնին խորհրդանիշ»
Արեն Կարապետյան «Մխիթարյանների զինանշանի մասին»
Էմմի Բաղիրյան «Մխիթարինի մասին»
Անի Դավիդյան «Աշոտ Բլեյան. ինչպես սկսվեց ամեն ինչ»
Միլենա Մարկոսյան «Մխիթար Սեբաստացին` առաջնորդ»
Հակոբ Խաչատրյան «Սեբաստացու անխոնջ ընթերցանության ոճը»
Արշակ Մինասյան «Մխիթարինի մասին»
Դիանա Հովհաննիսյան «Անդրադարձ Բլեյանի հոդվածին», թարգմանական աշխատանք
Սեպտեմբեր Ամսվա հաշվետվություն
Լրացուցիչ աշխատանք։
Թարգմանություններ։
Живой пример
Прожил дуб тысячу лет и решил, что он — бессмертен. Но тут сверкнула молния, и остался от него один огромный обугленный пень. А ещё — живое назидание всем остальным деревьям в лесу: «Уж если дуб оказался не вечен, что тогда остаётся нам?..»
Կենդանի օրինակ
Կաղնին ապրեց հազար տարի, և որոշեց, որ նա անմահ է։ Բայց նրա լույսը մարեց, և նրանից մնաց մի չորացած կտոր։ հետո անտառի մյուս բոլոր ծառերը մտածեցին. ” Եթե կաղնին անմահ չէ, ապա ի՞նչ է մնում մեզ…”
Не делайте (թարգմանություն.
Стали люди жаловаться Богу на жизнь:
— Вот насилие, воровство, убийство… Почему мы так плохо живём?
И услышали ответ:
— А вы этого не хотите?
— Нет, конечно! — закричали люди.
— Ну так и не делайте всё это, — сказал им Бог.
Մի արեք
Սկսեցին մարդիկ իրենց կյանքից դժգոհել Աստծուն.
֊Ահա՝ բռնություն, գողություն, սպանություն։ Ինչի ենք մենք, այսքան վատ ապրու՞մ։
Եվ լսեցին պատասխան.
֊Իսկ դուք դա չեք ուզու՞մ։
֊Ոչ, իհարկե!֊ բղավեցին մարդիկ։
֊Դե ուրեմն մի արեք, այդ ամենը,֊ասաց նրանց Աստված։
Мальчик и вера в чудеса(Թարգմանություն)
Мальчик и вера в чудеса
Мальчик очень любил читать добрые и умные сказки и верил всему, что там было написано. Поэтому он искал чудеса и в жизни, но не мог найти в ней ничего такого, что было бы похоже на его любимые сказки. Чувствуя некоторое разочарование от своих поисков, он спросил маму, правильно ли то, что он верит в чудеса? Или чудес в жизни не бывает? — Дорогой мой, — с любовью ответила ему мама, — если ты будешь стараться вырасти добрым и хорошим мальчиком, то все сказки в твоей жизни сбудутся. Запомни, что чудес не ищут — к добрым людям они приходят сами.
Հրաշքներին հավատացող տղան
Տղան շատ էր սիրում կարդալ բարի և խելացի հեքիաթներ, և հավատում էր այն ամենին, ինչ գրված էր այնտեղ։ Դրա համար նա իր կյանքում փնտրում էր հրաշքներ, բայց չէր կարողանում գտնել այնպիսի հրաշք, որը նման կլիներ իր սիրելի հեքիաթին։ Մի քիչ, իր որոնումներից հիասթափված նա հարցրեց, իր մայրիկին , ճիշտ է անում , որ հավատում է հրաշքներին, թե հրաշքներ կյանքում չեն լինում։ Մայրիկը սիրով պատասխանեց տղային, որ եթե նա փորձի մեծանալ լավ ու բարի տղա , ապա բոլոր հրաշքները իր կյանքում տեղի կունենան։ Եվ հիշիր , որ հրաշքները չէն փնտրում, նրանք այցելում են բարի մարդկանց ինքստիքյան։
Առաջադրանքներ հայոց լեզվից(1-75)
1. Տրված բառերից քանիսու՞մ բաց թողած տեղում պետք է գրվի օ.
Հանապազորդ, հանապազօրյա, ամանոր, պնդօղակ, օրըստօրե, նախորոք, ամենօրյա, բախտորոշ, գիշերուզօր, ապօրինի, հոգուդ, մեղմորեն
2. Քանի շարքում և-ի ուղղագրության սխալ կա.
1) հևիհև
2) արևառ
3) սեթևեթանք
4) հոգեվարք
3. Բառերից քանիսու՞մ է բաց թողած տեղում գրվում եվ.
Գոտևորել, ուղևորվել, բևեռել, գերեվարել, դեդեվել, ոգևորել, ոսկևորել, արժևորել, սեթևեթել, կարևորել
4. Բառերից քանիսու՞մ է բաց թողած տեղում գրվում է.
Անէ, երբևիցե, մանրէ, վայրէջք, լայնէկրան, առօրեական, անէական, այժմէական, ինչևէ, գոմեշ
5. Բառերից քանիսու՞մ է բաց թողած տեղում գրվում օ.
Թագավորօծություն, խաղաղօվկիանյան, հոգուդ, զորօրինակ, զորհանապազ, դաշնօրոր, ամանորյա, ամենօրյա, անրակոսկր, բնօգտագործում
6. Տրված հապավումներից քանիսու՞մ է բաց թողած տեղում գրվում ոչ թե ո, այլ օ.
ՄՕԿ, ՆԱՏՕ, ՅՈՒՆԵՍԿՕ, ՅՈՒՆԻԴՕ, ՀՕՖ, ԲՈՀ, ՀՕԿ, ՌՈ, ՔՈ, ՕԵԿ
7. Տրված հապավումներից քանիսու՞մ է բաց թողած տեղում գրվում ոչ թե օ, այլ ո.
ՀԱՕԿ, ՀՕՄ, ՌՈ, ՀՕՖ, ԲՈՀ, ՄՕԿ, ԱՕԿ, ՀՕԽ, ՔԴՕ, ՉԹՕ
8. Բառերից քանիսու՞մ է բաց թողած տեղում գրվում օ.
Գիշերօթևան, հանապազօրյա, հանապազորդ, երկարօրյա, առօրյա, լրիվօրյա, տնօրհնեք, ինքնօքսիդացում, դահուկորդ, նեղօձիք
9. Բառերից քանիսու՞մ է բաց թողած տեղում գրվում ը.
Նետընկեց, խոյընթաց, քարընկեց, գորտնկիթ, գահընկեց, ակնդիր, առնչվել, առընթեր, չփփոց, անընչացք
10. Բառերից քանիսու՞մ է բաց թողած տեղում գրվում հ.
Արհամարհանք, ամպհովանի, խոնարհում, բարեշնորհ, ապաշխարանք, արհավիրք, ընդամենը, ընդհանուր, մանադազգահ, հեթեթալ
11. Տրված բառերից քանիսում բաց թողած տեղում պետք է գրվի հ.
Ժպիր, արհամարհանք, ընդհատել, տարաշխարհիկ, հայհոյանք, շնորհք, խոնարհվել, հեղհեղուկ, հեղեղատ, հայթայթել
12. Բառերից քանիսում է բաց թողած տեղում գրվում բ.
Թամբ, բամբակ, Սերոբ, պղնձակոփ, իրավամբ, խափշիկ, թմբլիկ, քերովբե, խաբկանք, խարխափել
13. Բառերից քանիսում է բաց թողած տեղում գրվում փ.
Գաբրիել, արբշիռ, թրմփալ, թմբկահար, Հայարփի, հարբած, Հռիփսիմե, հարածուփ, հապշտապ, հափշտակել
14. Բառերից քանիսում է բաց թողած տեղում գրվում ծ.
Դողէրոցք, այրուծք, դաջվածք, ճրագալույց, անդամալույծ, տխեղծ, վեհապանծ, ձվածեղ, մտածություն, շղթայապուրծ
15. Տրված բառերից քանիսում բաց թողած տեղում պետք է գրվի ղ.
Դժոխք, թուխս, Ջավախք, աղտեղություն, նախշազարդ, երկնամուխ, փայծաղ, սպանախ, ճողփյուն, ախտորոշել, գաղտագողի, տախտակ
16. Տրված բառերից քանիսում բաց թողած տեղում պետք է գրվի չ.
Ակնակապիճ, աղճատել, աջհամբույր, կոճկել, պճնանք, թրջել, քուրջ, փարչ, խոճկոր, ուռճանալ, միջև, զոքանչ
2-ում
17. Բառերից քանիսում է բաց թողած տեղում գրվում ց.
Ոսկեպախուրց, սերուցք, վրձին, տապահեղձ, տրցակ, ցնծալ, ցնցել, ցնցուղ, ուրց, փայծաղ, փղձկալ, քուրձ
6-ում
18. Բառերից քանիսում է բաց թողած տեղում գրվում կ.
Անհարկի, տաղտուկ, տաքդեղ, վարկաբեկել, ֆրակ, ռեքվիեմ, սևակնած, ստուգարք, սրտխառնուք, ճկվածք, ճաքճքել, վարակ
7-ում
19. Բառերից քանիսում է բաց թողած տեղում գրվում ք.
Բարվոք, գոգնոց, գոգավոր, ջրապապակ, նորոգել, հոգս, հավաքել, հոգնաբեկ, ոգելից, ոռոգել, Մարգար, հովվերգություն
2-ում
20. Տրված բառերից քանիսում բաց թողած տեղում պետք է գրվի ռ.
Երեսուն, ոսկոր, պայտար, ժխոր, անախորժ, սարսռալ, փրփռալ, կռճիկ, բրոնզ, փռթկացնել, մառախուղ, ուղղափառ
6-ում
21.Տրված բառերից քանիսում բաց թողած տեղում պետք է գրվի մ.
Ամբարտավան, անբիծ, վերամբարձ, Դուշանբե, անբարիշտ, բամբասանք, բամբիշ, սիմֆոնիա, անբասիր, բմբուլ, սուսամբար, ամբիոն
7-ում
22. Բառերից քանիսում է բաց թողած տեղում գրվում ն.
Անբասիր, ամբար, ամպրոպածին, ամբրոս, անպայման, ամբաստանել, անպաճույճ, անփութորեն, ամբարտավան, անբերրի, բանբեր, պոչամբար
6-ում
23. Բառերից քանիսում է բաց թողած տեղում գրվում մ.
Բամփել, գամվել, ընդոստ, համբերել, թմբուկ, շամփուր, շիմպանզե, շամբուտ, սիմֆոնիկ, սուսամբար, Սամվել, փամփուշտ
24. Որ շարքերի բոլոր բառերի բաց թողած տեղերում է գրվում դ.
1)Որդնել, ջարդուխուրդ, Սեթրակ, Վարթիթեր
2)Վրդովել, նյարդային, նշտարենի, հարդարել,
3)հորդառատ, հաշմանդամ, երդիկ, երդում
4)զարդարանք, զարդուղի, ընդդարմանալ, լյարդ
5)դրդպատճառ, Նվարդ, Զվարթ, Վրթանես
6)բրդուճ, արդուկ, արդար, գրտնակ
25. Որ շարքերի բոլոր բառերի բաց թողած տեղերում է գրվում ծ.
1)խավիծ, խծկել, ծածկոց, կատարածու
2)կեցվածք, հեծկլտալ, մազապուրծ, ործկալ
3)սիգապանծ, վերծանել, տաղասած, փայծաղ
4)ցնծալ, տախտակամած, կուրծք, նվագածություն
5)ակնածանք, անդամալույց, գլուխկոնծի, անեծք
6)ասացվածք, լվացք, թխվածք, դարձվածք
26. Որ շարքերի ոչ մի բառի բաց թողած տեղում չի գրվում ժ.
1) նշտար, որմնախորշ, պատշգամբ, ճշգրիտ
2) հուժկու, նաժիշտ, խոշոր, երաշտահավ
3) դշխուհի, խորշակ, պագշոտ, գուշակ
4) անախորժ, նշդարենի, բշտիկ, նշխար
1), 3)
27. Տրված բառերից քանիսում բաց թողած տեղում պետք է գրվի կրկնակ տառ.
Ուղղաբերձ, խորաքնին, բազմատարր, անդորրագիր, ուղեգիծ, ընդարմանալ, գործուղել, հովվերգություն, իննամյա, կեղծամ, կիլովատտ, ձյունամրրիկ
8
28. Որ շարքերի բոլոր բառերի բաց թողած տեղում է գրվում կրկնակ տառ.
1) տզզալ, կտտանք, ծաղկափթիթ, լուսատտիկ
2) ուղղամիտ, ծառուղի, աբբահայր, ընդդիմանալ
3) Հելլադա, Աքիլլես, Հոլանդիա, Վիեննա
4) ֆիննական, խշշալ, հովվերգություն, բալլադ
5) իննսունական, բուդդայական, բնօրրան, մրրկահավ
6) ճռճռալ, միատարր, վշտալլուկ, այբբենական
4),5)
29. Բառերից քանիսում է բաց թողած տեղում գրվում կրկնակ տառ.
Տարրաբանություն, տարանջատել, տարրալույծ, տարրական, տարակարգ, տարույթ, տարաձայնել, տարակենտրոն, տարարմատ, տարազատել, տարնմանում, տարա
3)-ում
30. Բառերից քանիսում է բաց թողած տեղում գրվում կրկնակ տառ.
Բնօրրան, ֆիննացի, օրերգ, ռասսայական, մասսայական, պասիվ, հելլենիզմ, հովուհի, միատարր, Միսսուրի, կեցցե, անդորրագիր
10-ում
31. Տրված բառերից քանիսում ուղղագրական սխալ կա.
Արբշիռ, փաղչել-փախչել, հորձանուտ, արհամարհել, տարորոշել, ավելնորդ-ավելորդ, քսուք-քսուկ, ժայթքել, ճմռթել, ջրահեղց-ջրահեղձ, սրտդողել, եղեվնուտ-եղևնուտ
6-ում
32. Տրված բառերից քանիսում ուղղագրական սխալ կա.
Իջվածք, թորվածք, թխվածք, թերմացք, նստվածք, բեկվացք-բեկվածք, ընդելուզվացք-ընդելուզվածք, խարտվացք-խարտվածք, հայացք, լվացք
3-ում
33. Տրված բառերից քանիսում ուղղագրական սխալ կա.
Խուզվածք, ծալվացք-ծալվածք, հաղճաղյուս-հախճաղյուս, հակօրեն, հակվածք, հեթեթալ, իջանցք, ժայռափլվածք, այրվածք, պատմվածք
2-ում
34. Տրված բառերից քանիսում ուղղագրական սխալ կա.
Արխալուխ-արխալուղ, գազամուղ, երկնամուխ, խորամուխ, բոցամուխ-բոցամուղ, նավթամուղ, ջրմուղ, հացթուխ, մալուխ, հորդաբուխ
2-ում
35. Տրված բառերից քանիսում ուղղագրական սխալ կա.
Գիրթ, գորտ, դիրտ, բարեկիրթ, զարդ, զվարթ, մերթ, մորթի, հորդ, փերթ, բիրտ, հերթ:
36.Տրված բառերից քանիսու՞մ ուղղագրական սխալ կա։
Փախչել, զեղչել, զղչալ֊ զղջալ, զիջել, թաղկել, գաղջ, աղջամուղջ, գոճի,եղջերու, ընչանցք, զոքանչ, կիսափուտ:
1֊ում
37.Տրված բառերից քանիսու՞մ ուղղագրական սխալ կա։
Առտույտ֊արտույտ, ահասառսուռ֊ահասարսուռ, ծարավ, ճմռթել, քարշակ, զմուրս֊զմուռս, արագիլ, արծիվ, արջենի,մազապուռծ֊ մազապուրծ, կինճ, վիժանուտ:
4֊ում
38.Տրված բառերից քանիսու՞մ ուղղագրական սխալ կա։
Բահրեյնի, Ջուղայեցի, երեկոյան, Սոմալիյում֊Սոմալիում, վերարկույով, Չիբուխլույում, աղուսյակ֊աղյուսակ, սյունբակ֊սյունակ, պայուսակ, ՕՖելիայի:
3֊ում
39.Տրված բառերից քանիսու՞մ ուղղագրական սխալ կա։
Սառնամած, լացակումած, մթամած, տախտակամած, հասարակած, սոխառած, սոսյաց, ընդդիմակաց, հայատյաց, հարված, անպամած֊ամպամած, մթագնած֊մթագնաց:
2֊ում
40.Տրված բառերից քանիսու՞մ ուղղագրական սխալ կա։
Սպանաղ֊պանախ, բամիա, բողկ, աղցան, սուսամբար, սիբեղ֊սիբեխ, կուլիչ, ակրատ, հաղարջ, բաղարջ, բրդուչ֊բրդուճ, եղինջ:
3֊ում
41.Տրված բառերից քանիսու՞մ ուղղագրական սխալ կա։
Սերկևլենի, ալոջենի֊ալոճենի, կաղամբ, մեղվամուշկ, դամբուլ, ընկույզենի֊ընկուզենի, չիչխան, գազար, կարտոֆիլ, բադրիջան, սնբուկ֊սմբուկ, սամիթ։
3֊ում
42.Տրված բառերից քանիսու՞մ ուղղագրական սխալ կա։
Այծկիթ,սայրակ֊ սարակ, ջայիլամ֊ ջայլամ, մրկահավ, հավալուսն,մրտիմ, ճուռակ, մրջույն֊մրջյուն, գորշագռավ, կակադու, կոլիբրի, բվեճ:
3֊ում
43.Տրված բառերից քանիսու՞մ ուղղագրական սխալ կա։
Լուսատտիկ, թառափ, քամոլիոն֊քամելեոն, վտառ, սահնօձ, լոռտու֊ լորտու, գյուռզա֊գյուրզա, խաչասարդ, ծովոզնի, ճպուռ, ուտիճ, կինճ։
3֊ում
44.Տրված բառերից քանիսու՞մ ուղղագրական սխալ կա։
Մարմարիոն, տրիլյոն֊տրիլիոն, մշկընկույզ, Ամալյա, ակորդյոն֊ ակորդեոն, Միքաելյան, միմյայն֊միմիայն, սյունակ, փասիան, Մետաքսյա, Բենյամին, աշխույժ։
3֊ում
45.Տրված բառերից քանիսու՞մ ուղղագրական սխալ կա։
Փաքցնել, անհարկի, թաղքած, վարքաբեկել, քսուկ, վարակիչ, սքավոր, սուտմեռուկ, ծեծկռտուք, նավաբեկյալ, սրտխառնուկ֊սրտխառնուք, գոգնոց։
1֊ում
46.
1) սեփ-սև, հուսախաբ, խարխափել, լիրբ
2) հապշտապ, տարփողել, թարփ, ամրակոփ
3) նրբանկատ, խաբկանք, բորբ, սպրդել
4) սրբել, թպրտալ, շամբուտ, ծոպավոր
5) աղյուսակ, ծփծփալ, սափրիչ, կափկափել
6) կառափնարան, երկնահուպ, հղփանալ, գիպս
47.
1) առընթեր, որոտընդոստ, երկնչել, ինքնըստինքյան
2) առէջ, միջօրե, Երևանջէկ, երբևիցե
3) մանրէաբան, այժմեական, անէական, գործունեություն
4) քնքշօրոր, վաղորդայն, վաղօրոք, ջրօրհնեք
5) թիկնօթոց, օրորոց, գիշերօթիկ, անոթ
6) հոտնկայս, ակնդետ, խոչընդոտ, չխչխկոց
48.
Կարկառել, առընթեր, հովար, անհեթեթ, թավալգլոր, երկվորյակ, խրտվիլակ, դժխեմ, առնչություն, նաղշազարդ, հարթաքանդակ, հանապազորդ:
49.
1. անեծք, 2. բարոքել, 3.մտացածին, 4.հոգնա, 5.մտածություն, 6.բամբակ, 7.բևեկն, 8.խաբեություն, 9.խորդածություն
Սխալ են՝ 2,6,9
50.
1. անբասիր, 2. ամբարիշտ, 3. գիրկընդխառն, 4. գրաբար, 5. զգուշորեն, 6. բամբիռ, 7. տարորոշել, 8. քարակարկառ, 9. խորդուբորդ
Սխալ են՝ 1,2,7
51.
1. աղյուսակ, 2. հարյուրյակ, 3. պայուսակ, 4. սյունակ, 5. հարսնյակ, 6. դաստառակ, 7. իննսունամյակ, 8. քառասնամյակ, 9. դաստիարակ
Սխալ են՝ 3,4,9
52.
1. աղբաբզեզ, 2. հարդաշաղախ, 3. պակսիմատ, 4. սաղմոսերգու, 5. հիպնոս, 6. դարպասել, 7. ինժեներ, 8. քարակարկառ, 9. ուղղագրություն
Սխալ են՝ 3,7,9
53.
1.թփուտ, 2. հապշտապ , 3. պարփակել, 4. թղպամած, 5. թպրտալ, 6. հապճեպ, 7. հափշտակել, 8. ինքնասփոփ, 9.ամպահյուս
Սխալ են՝ 4,5,8
54.
1.արծարծել, 2. բարբաջել , 3. բարբառել, 4. սեթևեթել, 5. հեթեթալ, 6.սռթառթալ? , 7. ելևէջել, 8. կայծկլտալ, 9. Կռկռթալ?
Սխալ են՝ 5,6,9
55.
1. արժևորել, 2. Ոգևորել, 3. Գերեվարել, 4. Արևել, 5. Անձրևել, 6. Բարևել, 7. Դրսևորել, 8. Կարևորել, 9. Գոտևորել
Սխալ են՝ 1, 7, 9
56.
1. ճկռել, 2. Ճգնել, 3. Ճքվել, 4. Ճաքճքել, 5. Ճամարտակել, 6. Ճեղքել, 7. Ճմռթել, 8.Ճպռոտել, 9. ճառագել
Սխալ են՝ 2, 5, 7, 8
57.
1. գզվռտուք, 2. Տրտմաշուք, 3. Փսփսուկ 4. Ծեծկռտուկ, 5. Քաշկռտուք, 6.Տրտմասուք, 7. Մանրուք, 8. Փնտրտուք, 4. Քսուք
58.
1. տարորոշել, 2. տարրալուծել, 3. միատարր , 4. տարրական, 5. տարընթաց, 6. տարադրամ
59.
1. հայլազարդ, 2. արդուզարդ , 3. գմբեթարդ, 4.գեղարդ , 5. կրթնթարդ, 6. վիմարդ
Սխալ չկա
60.
1. բարձրակետ, 2. Հայցակետ, 3. կիզանուտ, 4. Կիսափուտ, 5. Բևեռախույզ, 6. Բնախույս
Սխալ են՝ 5,6
61. 1. մախաղ, 2. շաղախ, 3. փարչ, 4. հարճ, 5. փրչոտ, 6.քրջոտ
Սխալ են՝ 1, 3, 6
62. Տարերգի դեմ կռվելը տարրական բան չէ: Թեկուզ շոտլանդական քաթանից կարված լինեն, չեն դիմանա մրրիկին, կընկնեն առագաստները: Դեկտեմբերի տասնիննին բարձրացավ իններորդ ալիքը: Մրրկածուփ օվկիանոսի ալիքների հուժկու շեղջերը բարձրանում էին վեր ու հսկայական շաչուն-շառաչյունով ընկնում ցած:
63.Հակառակ իր վանող արտաքինին՝ նա մարդախույս չէր. Ընդհակառակը, չափազանցբարիացակամ քրիստոնյա էր և աշխաըում էր աչքի չընկնել: Կլիներ հիսունիննից վաթսունտարեկան: Հանապազօրյա աշխատանքին զուգընթավ տարվում էր մարգարեականխորհրդածություններով, որոնք անդորր էին բերում ծռովահույզ հոգուն, ոսկրոտ մարմնին:
64.Միջօրեի շոգին, պառկած ականակիտ, քչքչան աղբյուրի մոտ, հայացքը հառած գեղուղեշերկնաքերծ բարդիներին, Հովհաննես Դանիելյանը յուրօրինակ փիլիսոփայություն էրզարգացնում: Հանկարծ ամեն ինչ փոխվեց: Մի րոպեում ոտից գլուխ թրջվեցինք: Կիրճըմթնեց: Կայծակնառաք երկինքը վայրկենաբար սկսեց փայլատակել: Մենք պետք է շտապփոխչեինք այդ արհավրալից վայրից:
65.Անթափանց, սռթսռթացնող ծոնավությամբ թաթախված էր օդը: Ցուրտ գիշերով Օխոտյանափի ողջ երկայնքով մղվում էր երկու ըմբոստ տարերգի անհաշտ ըմբիշային պայքարը,ցամաքը խոչընդոտում էր ծովի առաջընթացը, ծովը չէր դադարում անընդհատ ցամաքիվրա հարձակվելուց, մակընթացությունից:
2) Վիլհելմ ֆոն Հումբոլդտ, Վարդանանց պատերազմ, Ապենինյան թերակղզի, ԱրևելյանԵվրոպա
4) Հարուն ալ Ռաշիդ, Յարոսլավ իմաստուն, Պաղտասար դպիր, Պետրոս Գետադարձ
5) Ռիո դե Ժանեյրո, Փոքր Մհեր, Օսմանյան կայսրություն, Հայկական լեռնաշխարհ:
⬆11-րդ դասարան⬆
〰〰〰〰〰〰〰〰
Նախագծային ուսուցման ստուգատես: Ուխտագնացություն:
Խծկոնք վանք, համարյա ոչնչացված հայկական վանական համալիր Անիից հարավ։Այս գեղեցիկ վանքը, որը թուրքերեն հայտնի է որպես Բեշքիլիսե (Հինգ եկեղեցի), գտնվում է Անիից 25 կմ հարավ-արևմուտք։ Կառուցվել է Դիգոր (հին անունը՝ Տեկոր) գավառի կենտրոնին մոտ գտնվող հարթավայրում՝ երեք ժայռի ծերպերի վրա։ Վանքն ընդհանուր առմամբ ունի հինգ եկեղեցի, որոնք բոլորը գմբեթ ունեն և կառուցված են սրբատաշ քարերից։ Դրանք Սուրբ Կարապետ, Սուրբ Աստվածածին, Սուրբ Ստեփանոս, Սուրբ Գրիգոր և Սուրբ Սարգիս եկեղեցիներն են։ Մեր օրեր հասել է միայն Սուրբ Սարգիս եկեղեցին։Չկա որևէ արձանագրություն, որը կվկայի եկեղեցիների և վանքի հիմնադրման ու շինարարության մասին։ Վանքը 13-րդ դարում մոնղոլական արշավանքներից հետո լքվել է։ 1878 թ., երբ Կարսի մարզն անցել է ռուսական ղեկավարությանը, Բեշքիլիսեն վերադրաձվել է հայոց եկեղեցուն։Շենքերը վերանորոգվել են, և վանքը կրկին բացվել է ծիսական արարողության համար։ Վանականների և ուխտավորների համար օթևանելու հնարավորություն է ստեղծվել։ Սրանք կառուցվել են ամենամեծ ելուստի եզրին՝ ստորին հովտով անցնող գետի կողքին, ինչպես նաև՝ Սուրբ Սարգիս եկեղեցու հյուսիս-արևելքում։ 1989 թ. Սուրբ Սարգիս եկեղեցին երկրաշարժից մեծ վնաս է կրել։ Կառույցի բետոնե հիմքը մասերի է բաժանվել, և եկեղեցին այժմ կործանման եզրին է։
Հովհաննես Առաքյալ եկեղեցի (Սուրբ Կարապետ)Այս եկեղեցին միգուցե վանքի ամենահին եկեղեցին էր և հնարավոր է, որ մնացած լինի 7-րդ կամ էլ 10-րդ դարից (սակայն գմբեթի վրայի անձրևանոցի տեսքով տանիքը պետք է որ կառուցված լինի հետագայում)։ Պատերի ամենահին գրությունը թվագրված է 1001 կամ էլ 1006 թ., որտեղ հիշատակվում է Գագիկ թագավորի կինը՝ Կատրանիդե թագուհին։Գմբեթի ճակատային մասի անկյունային կամարների վրա հենվող եկեղեցու տանիքը ունեցել է քառանիստ ապսիդային ներքին կառույց։ Բացի պատի փոքրիկ ապսիդի հիմքերից՝ ոչինչ չի մնացել։
Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի
Այս եկեղեցին գտնվում է Հովհաննես Առաքյալ եկեղեցու հարավում։ Հավանաբար այս կոթողը պատկանում է 10-րդ դարին։ Եկեղեցու ներսը կիսաշրջանաձև ապսիդային է, գմբեթով ծածկված քառակուսուց բացի՝ ոչինչ չի եղել։ Եղել են նաև Սուրբ Կարապետ եկեղեցու և այս եկեղեցու միջև կառուցված սրահի ավերակներ։ Այսօր ոչինչ չի մնացել։
Սուրբ Ստեփանոս Նախավկա եկեղեցի
Սուրբ Ստեփանոս Նախավկա եկեղեցին գտնվում է Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու դիմաց՝ առանձին ժայռի վրա։ Հավանաբար եկեղեցին պատկանում է 10-րդ կամ 11-րդ դարին։ Դրսից ուղղանկյուն, ներսից երկկողմանի մատուռի և կիսաշրջանաձև ապսիդով խաչի ձև ունի։ Մուտքը գաղտնի է, եղել է հարավային ճակատից, որը գտնելը դժվար է։ Եկեղեցու շրջակայքը շրջապատված է եղել չպաշտպանված խաչքարներով։ Ասում են, որ եկեղեցու շրջակայքում 1208 թ. Քեչրորի (Գեչիվան-Թունչկայա) շրջափակման մեջ մահացածների գերեզմաններն են։ Մնացել է միայն հիմքերի մի մասը։
Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի
Կառույցը մյուս եկեղեցիներից ավելի արևելք է։ Սա էլ հավանաբար պատկանում է 10-րդ կամ էլ 11-րդ դարին։ Փոքր հիմքը նախագծի համեմատ բարձր է եղել, և պարիսպով շրջապատված հրապարակում գերեզմանի մեջ տեղադրված հայտնի երկար խաչքար է եղել, որը թվագրվում է 1031 թ.։ Եկեղեցին այսօր ամբողջովին փլուզվել է. քարերի մի քանի բեկորներից բացի ոչինչ չի մնացել։ 1986 թ. այս եկեղեցու վերևի լանջի վրա գտնվող միջնադարյան գերեզմաններն ավերվել են գանձագողների կողմից։
Սուրբ Սարգիս եկեղեցի
Ս. Սարգիս եկեղեցու հատակագիծ
Սուրբ Սարգիս եկեղեցու հյուսիսային ճակատի արձանագրությունը. «Հանուն Աստծո` ես՝ Գրիգորի որդի Դավիթս՝ Զաքարյան գեներալը, 1214 թ. տեսել եմ Սուրբ Խծկոնք վանքի շքեղությունը… և իմ ունեցվածքից Վահանարճեշ գյուղի կեսը ինձ և նախնիներիս համար որպես հիշատակ նվիրեցի Սուրբ Սարգիս եկեղեցուն։ Այդ իսկ պատճառով ես, վանահայր Հովհաննեսը և մյուս մեր եղբայրները ամեն տարի առանց ձախողման Դավիթի, Հակոբի, Պողոսի և Պետրոսի տոներին և Սուրբ Շողակաթին բոլոր եկեղեցիներում պատարագներին մասնակցեցինք։ Եթե կա ինչ որ մեկը, ով դեմ է այս հուշարձանին և ցանկանում է խոչընդոտել, ինչքան էլ որ վաստակած լինի աստծո հովանավորությունը, թող անիծվի։
Այս վանքը եղել է ամենամեծ եկեղեցին, և այժմ այն միակ եկեղեցին է, որը դեռ կանգուն է։ Չկա որևէ արձանագրություն, որը կպատմի կառուցման տարեթվի կամ էլ պայմանների մասին, սակայն 12-րդ դարի պատմիչ Սամվել Անեցու համաձայն՝ եկեղեցին կառուցվել է 1025 թ. Սարգիս իշխանի հրամանով։ Պատերի ամենահին արձանագրությունը պատկանում է 1033 թ.։ 1211 թ. մեկ այլ արձանագրություն նշում է, որ վանքը փրկվել է մուսուլմանական ղեկավարներից։ Եկեղեցին գմբեթավոր, քառանիստ ապսիդով, կենտրոնական նախագծային է, դրիսից՝ շրջանաձև։ Գմբեթը նստեցված է խոյակներով ամրացված ճակատի վրա։ Այս գմբեթն ունի անկյունային անձևանոցի տեսքով տանիք։ Եթե սա թվագրվում է 1025 թ., ապա այս տեսակ տանիքը հայկական եկեղեցիներում հանդիպվող ամենահին օրինակն է։
Չորս անկյունն էլ երկու հարկանի փոքրիկ սենյակներ ունեն։ Ներքևի հարկերը մատուռ են։ Վերին հարկի սենյակներ հասնում են ներսի պատի բարձր, նեղ և դժվարհասանելի մուտքերից։ Հավանաբար այս սենյակները թանկարժեք իրերը պահելու և տանիք բարձրանալու համար են եղել։ Յուրաքանչյուր ապսիդում մեկական պատուհան կա։ Ներքին հատվածում այս պատուհանները ցուցադրում են բավական անսովոր քիվեր։ Սրանք ապսիդի պատերի մեջ մխրճված սյուների վրա նստած ճակատային թեք կորի ձև ունեն։ Սյուների և ճակատի միջև տարօրինակ սյան եզրազարդ կա, որը նման է շրջապատված փայտե գլանի շերտերի։ Ծայրից ծայր ձգվող քիվով եզրազարդի գագաթն ամբողջությամբ շրջապատում է ներքին ճակատը։ Էլեմենտների նման ծածկը օտար է հայկական ճարտարապետությանը։
Արտաքին պատերը պատված են նրբագեղ բութ կամարներով, որոնք կառույցի ճակատը բաժանում են քսան հատվածների։ Կամարների միջև գտնվող հարթ մակերեսների մեծամասնության վրա մեծ, պարզ և խորը փորագրված երկար արձանագրություններ կան։
Եկեղեցու հյուսիսային պատի կողքին ջանասիրաբար կառուցված մի մեծ խաչքար է եղել։ Եկեղեցու հյուսիսարևելյան կողմում ևս նման մի հուշարձան է եղել։
Լեզվական աշխատանք
Գործնական քերականություն
1.Ըստ տրված կաղապարների, բարդ նախադասություններ կազմ՛ր:
Ե՛վ աշակերտները, և՛ ուսուցիչները դժգոհ էին ուսումնական պլանում առաջադրվող կետերից:
Ոչ՛ խոստումներն էին հավատացնում իրեն, ո՛չ արցունքները:
Թե՛ ծառերը,թե՛ խոտերը զուրկ էին գարնանային բույրերից ու թարմույթունից:
Կա՛մ պետք է ստեր, կա՛մ պատմեր ճշմարտությունն ու կորցներ սիելիին:
2.Տեքստը մեկ նախադասությամբ փոխադրի´ր:
Սըր Ուոլթըր Ռլեյնը (անգլիացի պետական գործիչ և ծովագնաց) Ամերիկայից Անգլիա բերեց երկու բույս՝ կարտոֆիլն ու ծխախոտը: Հավանաբար, նա Անգլիայում առաջին ծխողն է եղել:
Մի երեկո, երբ աշխատասենյակում նստած իր ծխամորճն էր ծխում, հայտնվեց ծառան՝ մի նամակ ձեռքին: Վերջինս ծխող մարդ երբեք չէր տեսել և կարծես, թե տերն այրվում է: Նա նամակը գցեց և ահաբեկված դուրս վազեց՝ գոռալով.
-Տերս այրվում է, տերս այրվում է, ծուխը դուրս է գալիս նրա քթից ու բերանից:
Հետո շտապ մի դույլ ջուր բերեց և տիրոջ վրա լցրեց: Վերջինս չհասցրեց անգամ բացատրել, թե ի´նչ է իր ձեռքինը:
Սըր Ուոլթըր Ռլեյնը, ով հայտաբերել է կարտոֆիլն ու ծխախոտը, աշխատասենյակում ծխելուց նկատվել է իր ծառայի կողմից,և վերջինս,կարծելով,որ տերն այրվում է,ջուր է բերել և լցրել նրա վրա:
3.Կետադրի՛ր նախադասությունները:
Հույները ծովերի աստված Պոսեյդոնին եզ էին զոհաբերում՝ որպես ջրային տարերքի հզորության խորհրդանիշ:
Քարակերտ ու կղմինդրածածկ փոքրիկ տունը՝ որպես շքեղ ապարանք, առանձնանում էր գյուղի խարխուլ տների մեջ:
Նկարահանող խցիկի մոտ անփույթ կանգնած էր Ջեկը՝ իբրև իր արժեքն իմացող անփոխարինելի օպերատոր:
Տուփից ուղիղ դեպի կինը դուրս թռավ թունավոր կանաչ օձը՝ իբրև դիպուկ նետված փետրագնդակ:
Իբրև սուրացող շնաձկանը կպած խխունջներ՝ կառչել էինք վազող կենդանուց:
Լեռների ու բլուրների մեծ մասը՝ որպես հրաբխային ժայթքման զավակներ, վեր են նետված ստորերկրյա հզոր ուժերի կողմից:
4.Ընդգծված բառերն ու բառակապակցությունները ուղղի՛ր:
Բացի աղջիկը, բոլորն ուզում էին ուրիշ քաղաք տեղափոխվել:-Բացի աղջկանից
Սիրահարված եմ ձեր երկրի վրա: – Երկրին
Հալվում, մաշվում էր հարազատ տան ու ընկերների կարոտով:-Կարոտից
Կարոտում էր անգամ իրենց փողոցի ծառերը:-Ծառերին
Ի՞նչ է նշանակում ընկերությունը դավաճանել:-Ընկերությանը
Խոսքը վերաբերվում է քեզ ու քո ցանկություններին:-Վերաբերում է
Ինչպե՞ս ես վերաբերում նրանց:-Վերաբերվում
Քույրս երրորդ դասարան է:-Դասարանում է
Բաժակը ձեռքն էր, որ մտավ:-Ձեռքում էր
Մարսը աղքատ է ջրով:-Ջրից
Շատ լավ է տիրապետում անգլերենը:-Անգլերենին
Բացի դա, ազատ ժամանակն ու արձակուրդն անցկացնում էր պրոֆեսորին ոչ սազական եղանակով:-Այդ
Մուգ ակնոցներիդ պատճառով աչքերդ չեմ տեսնում:
5.Սխալ կազմված բայաձևերը ճշտի՛ր:
Ինչ-որ մութ մարդկանց հետ էր կապնվել:-Կապվել
Տղաները վիճվում էին բակում, ու վեճը կատակի նման չէր:-Վիճում էին
Դեռ շատ կտուժվես՝ ինձ չլսելով:-Կտուժես
Խոսքս քեզ չի վերաբերվում:-Վերաբերում
6.Փակագծերում տրված բայը պահանջված ձևով գրի՛ր:
Պարզվում է, որ մարդու առողջական վիճակը նախ և առաջ կախված է մարդկային հարաբերություններից: Նախանձը, օրինակ, ոչ միայն որդի նման կրծում է մարդու հոգին և տակնուվրա անում էությունը, այլև առաջացնում է ստամոքսի խոց ու արյան ճնշման հիվանդություններ: Ահա թե ինչու են ասում. «Եթե չես ցանկանում տառապել, մի՛ նախանձիր»: Զրպարտությունը, վիրավորանքը, շողոքորթությունը, անտաշ վերաբերմունքն ու հայհոյանքը նիկոտինի ու ալկոհոլի նման թունավորում են նաև մարդու օրգանիզմը:
Երկրում առաջին ծխողները եգիպտական փարավոններն են եղել:
Մ.թ.ա. երկրորդ հազարամյակին վերաբերող մի թանգարանում հնագետները ծխելու հարմարանքներ են գտել:Սենյակները ներկելիս պատուհաններն ու դռները փակ պիտի լինեն, որովհետև միջանցիկ քամին ու խոնավ օդը չեն թողնում, որ ներկը հավասարապես չորանա:
7.Ավելորդ բառերը գրի՛ր և նախադասություններն ուղղի՛ր:
Հավանաբար հաջողությամբ կպսակվի նախարարի այս նոր ձեռնարկը երևի:
Սրա հիման վրա կլինի հիմքը:
Մի հատ լուրջ հակաճառություն ունեմ:
Դուք չափազանցացնում եք վտանգը:
Խոսքը գնում է նրա մասին:-Խոսքը նրա մասին է:
Ի՞նչ բան է հարբուխը:
Ի՞նչ բան են մթնոլորտային ճակատները:
Հաճելի տեսք չի թողնում:-Հաճելի տեսք չէ:
Հեռախոսը դա շքեղություն չէ:
Դու անպայման մեծ հաջողության կհասնես երևի:
-Բանն ինչո՞ւմն է,- հարցրեց ոստիկանը:-Ի՞նչն է խնդիրը:
8.Պատմությունը դարձրո՛ւ ներկա ժամանակով: Տրված և ստացված տեքստերում ո՞ր նախադասությունները լրիվ համընկան:
Մեր կապիկը մի աֆրիկացուց էինք ձեռք բերել, որը վառ անհատականությամբ ու յուրահատուկ հումորով օժտված մի էակ էր: Ամեն օր նրան դուրս էինք տանում ու կապում ծառին: Առաջին երկու օրը խելոք նստում էր տան մուտքի մոտ, ու նրա կողքով չընդհատվող հոսանքով անցնում էին որսորդները, մեզ սննդամթերք բերող պառավ կանայք, խումբ-խումբ վազում էին խխունջներ ու միջատներ բերող փոքրիկ տղաները: Մենք ենթադրում էինք, որ այդ անդադար շարժումը կզվարճացնի ու կհետաքրքրի կապիկին: Այդպես էլ եղավ: Նա շատ շուտ գլխի ընկավ, որ պարանի երկարությունն իրեն թույլ է տալիս թաքնվել բակի դռնակի մոտ, և օգտվեց դրանից: Հենց որ ոչինչ չկասկածող մի աֆրիկացի բակ էր մտնում, կապիկն իսկույն դուրս էր ցատկում դարանից ու բռնում խեղճի ոտքը: Հետն էլ այնքան սոսկալի ճղճղոց էր գցում, որին նույնիսկ ամենապինդ նյարդերն ունեցող մարդը չէր դիմանում:
9.Բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր միայն տրված բառերի արմատներով:
ա) հայրապետ, սահմանազոր, դիմադիր, խաչակնքել, ծանրակշիռ, գլխարկ,
բ) զվարթաբան, ձայնասփյուռ, լուսապսակ, աստղագուշակ, մեղմաշունչ, կանխավճար, բարետես, ժպտալից:
10.Պատմությունը շարունակի՛ր:
Տիեզերանավի բոլոր ուղևորներն արդեն տեղերում էին, շարժասանդուղքը հեռացել, դուռն ամուր փակվել էր, և ուղեկցորդուհին թռիչքի մասին էր հայտարարում: Բայց դեռ վախենում էի, որ հանկարծ կզղջան մեզ այդ վտանգավոր թռիչքին թողնելու համար, կիջեցնեն և մեր բոլոր ջանքերն ապարդյուն կանցնեն: Բայց հանկարծ մի ահավոր աղմուկ սկսվեց, նավը ցնցվեց ու թափով պոկվեց տեղից:
Մխրճվում ենք երկնքի մեջ, սլանում ենք դեպի աստղերը:
11.Հոմանիշներից յուրաքանչյուրով նախադասություն կազմի՛ր:
ա) երկարել, ձգվել,
բ) աղքատ, խեղճ,
գ) գույն, երանգ:
12.Տրված առածներն ընդգծված բառերի հականիշների օգնությամբ լրացրո՛ւ:
Ամառվա փուշը՝ …..
Բարեկամ կորցնելը հեշտ է, …..:
Դուրսը՝ քահանա, …………..
Գիտունին գերի եղիր, ………..:
Գիտունի հետ քար քաշի, ……….:
Իր աչքի գերանը չի տեսնում, ……….:
13.Նախածանցն այնպիսի վերջածանցով փոխարինի՛ր, որ բառի իմաստը չփոխվի.
դժգույն, անպոչ, անկուռ (անթև), անքուն, անգլուխ, թողնել:
14.Տրված բառերի տարբեր իմաստներով նախադասություններ կազմի՛ր և ցո՛ւյց տուր, թե ինչ կարող են նշանակել.
Սրի, աղի, մարտ, որդի:
Հոդվածներ:Հովհաննես Թումանյան
Հոդված 1-Հայոց նոր գրականության հիսնամյակը
1858 թվականին Թիֆլիսում Ներսիսյան դպրոցի տպարանից դուրս եկավ աշխարհաբար մի գիրք «Վերք Հայաստանի, Ողբ Հայրենասերի» վերատառությամբ, շարադրություն Խաչատուր Աբովյանի։ Այս այն երջանիկ գիրքն է, որ հայոց նոր աշխարհիկ գրականության առաջին հիմնաքարն է ընդունված։ Եվ ահա այս տարի լրանում է այդ գրքի տպագրության — հայոց նոր գրականության սկզբնավորության հիսնամյակը։ Մի հոյակապ առիթ՝ մի մեծ համազգային տոն կազմելու, վերարծարծելու, կենդանացնելու շատ նվիրական զգացմունքներ ու գաղափարներ, որոնցով ոգևորվել է, այո՛, ժողովուրդը, և մի ընդհանուր հաշիվ տեսնելու այն գեղեցիկ երկերի ու գործերի, ինչ որ կարողացել է տալ հայի հանճարը էս հիսուն տարում։ Գուցե կարելի կլիներ և արժանավայել ձեռնարկություններով հավերժացնել հայ մտքի այդ տոնը — նորանոր ուսումնարաններ ու գրադարան-ընթերցարաններ բանալ, կենտրոնական համազգային գրադարան կամ թանգարան հաստատել, կամ հիմնել հայոց գրական ֆոնդը, նրանով միանգամ ընդմիշտ վերացնել ամեն մի գրողի հոբելյանին փող հանգանակելու սովորությունը և հոբելյանները վերածել զուտ գրական տոների։
Անշուշտ կլինեն և շատ ուրիշ ձեռնարկությունների առաջարկներ, գուցե և հարկավոր չի դատվիլ կամ գլուխ չի գալ այս ձեռնարկություններից ոչ մինը — այսուամենայնիվ պետք է կատարել այդ մեծ տոնը, որ ինքնըստինքյան կունենա բարոյական ահագին նշանակություն և համատարած հայ ժողովրդի ընդհանուր ոգևորության, լավագույն հիշողությունների ու պայծառ հույսերի օրը կլինի։ Այդ տեսակ օրեր շատ չեն լինում ժողովուրդների կյանքում։ Պետք է տոնել։
Բանաստեղծը փառաբանում է Խաչատուր Աբովյանի «Վերք Հայաստանի» աշխատությունը՝ համարելով այն հայոց աշխարհիկ քնարերգության առաջին հիմնաքար: Հոդվածը գրել է աշխատության հիսնամյակի առթիվ: Թումանյանը մեծ սիրով ու հպարտությամբ է տոնում այն օրերը, որոնց մեջ գրանցվել են հայ ժողովրդի վերելքներն ու վայրէջքները գրականության ու հայոց լեզվի զարգացման համար: Այդ տեսակ օրերը շատ չեն լինում: Տոնել է պետք: Թումանյանը առաջարկում է ամեն մի գրողի հոբելյանին գումար հանգանակելու փոխարեն թանգարաններ, ընթերցարաններ, գրադարաններ հիմնել: Այդպես պետք է տոնվի հայ մտքի տոնը: Ամեն տոնի հետ մի զարգացում պետք է գրանցվի , մի նոր հանճար պետք է ծնվի: Այդ հանճարը սկիզբ կտա նոր ստեղծագործությունների, դրանք էլ իրենց հերթին կփառաբանվեն, կգովերգվեն հայ մեծանունների կողմից, տարածում կստանան: Նոր կարծիքների ու մտքերի, թեկուզ և քննադատությունների կարժանան, նշվելու օր կունենան ու կհաստատեն իրենց բարձր դիրքը հայ գրականության էջերի մեջ…
Հարցաշարային աշխատանք
1. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում ձ.
1) ար-ակ, բար-ր, փո-խ, ընթա-ք
2) ար-ունք, դեղ-ան, փոր-, ար-ան
✔ 3) բարձ, դերձակ, հարձակվել, դաղձ
4) դեղ-անիկ, պախուր-, օ-աձուկ, վր-ին
2. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում ղ.
1) զմրու-տ, դրա-տ, դե-ձ, ա-քատ
2) կ-տար, պանդու-տ, վա-ճան, գա-տնի
3) բա-տ, թ-կի, բո-կ, խրո-տ
✔4) սանդուղք, խեղդել, շաղկապ, եղբայր
3. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում ր.
1) քաշկ-տել, փա-թամ, հու-թի, քա-ասուն
✔2) արթուն, արհամարհել, կրծել, եղերական
3) կոխկ-տել, կտ-տել, պա-կել, գ-գիռ
4) մ-մուռ, բա-բառ, գա-նուկ, խ-ճիթ
4. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում օ.
✔1) մեղմօրոր, հանրօգուտ, ոսկեզօծ, անօդ
2) այս-ր, ան-թ, օրեց-ր, առ-ղջ
3) ապ-րինի, օրըստ-րե, վատ-որակ, հայ-րդի
4) բար-րակ, արագ-տն, ամեն-րյա, պարզ-րոշ
5. Ո՞ր բառում տողադարձի սխալ կա.
1) կըրկ-նել
✔2) դասա-գըրքեր
3) արագ-ընթաց
4) ար-դյոք
6. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերի բաղադրիչներն են միասին գրվում.
1) քաջ (առողջ), փութ (եռանդ), աս (ու) լիս, տարե (ց) տարի
✔2) քարոզ (արշավ), տեղից (տեղ), հետ (կանչել), թել (ասեղ)
3) տուն (տեղ), փոխ (զիջում), կրակ (մարիչ), ձայն (ծպտուն)
4) ժամ (պատարագ), թոռն (որդի), գլուխ (հանել), ծովից (ծով)
7. Ո՞ր շարքի բառերի և բառակապակցությունների բոլոր բաղադրիչներն են մեծատառով գրվում.
1) Մազե Կամուրջ, Գևորգյան Ճեմարան, Երևանի Պետական Համալսարան, Մեծ Մասիս
2) Ավարայրի Դաշտ, Հրազդան Գետ, Խոսրով Կոտակ, Սարդարապատի Ճակատամարտ
✔3) Դավիթ Անհաղթ, Նոր Գետիկավանք, Ռուսաստանի Դաշնություն, Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետություն
4) Անանիա Շիրակացի, Ամերիկացի Ճանապարհորդ, Ռշտունյաց Նախարար, Ալպյան Լեռներ
8. Ո՞ր բառում ի ձայնավորի հնչյունափոխություն կա.
1) հոգյակ
✔2) սիրել
3) առվակ
4) մատենագիր
9. Ո՞ր բառում է շեշտը դրվում վերջին վանկի ձայնավորի վրա.
1) գրել տալ
2) ովևէ
3) երազ
✔4) գուցե
10. Ո՞ր նախադասության մեջ բառագործության սխալ կա.
1) Այդ պչրուհին բոլորին գերել էր կարմրահեր վարսերով:
2) Աշխարհի բոլոր ծագերում նա երջանկություն փնտրեց, բայց չգտավ:
✔3) Հենց որ ստացան այդ լուրը, ամրոցի բնակիչներն իսկույն խռնվեցին պատանու շուրջը:
4) Քամին փռփռացնում էր նրա մաշված չուխայի փեշերը:
11. 5-րդ դարի պատմիչներից ո՞վ է անդրադարձել հայկական առասպելներին ու վիպերգերին.
✔1) Մ. Խորենացի
2) Փ. Բուզանդ
3) Ղ. Փարպեցի
4) Ագաթանգեղոս
12. Միջնադարի ո՞ր բանաստեղծն է համարվում անձնական քնարերգության սկզբնավորողը.
1) Նահապետ Քուչակ
2) Շնորհալի
3) Գրիգոր Նարեկացի
✔4) Ֆրիկ
13. Մ. Նալբանդյանի ո՞ր ստեղծագործությունից է բերված հատվածը. Ներկա օրերում այլ ի~նչ սև քնար, Սուր է հարկավոր կտրիճի ձեռքին Արյու´ն ու կրա´կ թշնամու վերա, Այս պիտի լինի խորհուրդ մեր կյանքին:
1) «Վազող ջրին»
2) «Ազատություն»
3) «Իտալացի աղջկա երգը»
4) «Մանկության օրեր»
14. Ի՞նչ ժանրի ստեղծագործություն է բերվածը. Բերանն արնոտ Մարդակերը էն անբան Հազար դարում հազիվ դառավ մարդասպան: Ձեռքերն արնոտ գնում է նա դեռ կամկար, Ու հեռու է մինչև Մարդը իր ճամփան:
1) հանելուկ
✔2) քառյակ
3) խաղիկ
4) բանաստեղծություն
15. Ո՞վ է «Մերոնք» շարքի հեղինակը.
1) Ավ. Իսահակյան
✔2) Հ. Թումանյան
3) Դ. Դեմիրճյան
4) Ս. Զորյան
16. Ո՞ր հեղինակի ո՞ր գործից է բերված հատվածը. … Աշակերտները ամբարտավան, ստահակ, մեծախոս, աշխատանքից խուսափող, արբեցող, վնասարար, ժառանգությունից փախչող: Զինվորականներն անարի, պարծենկոտ, զենք ատող, ծույլ, թուլամորթ, հելուզակ…
1) Ֆրիկ. «Գանգատ»
2) Շնորհալի «Ողբ Եդեսիո»
✔3) Խորենացի. «Ողբ»
4) Սայաթ-Նովա. «Արդար դատե»
17. Ո՞ր շարքի բոլոր բանաստեղծություններն են սոցիալական թեմայով.
1) «Հոգեհանգիստ», «Գութանի երգը»
2) «Բարձրից», «Հայոց վիշտը»
✔3) «Հայրենիքիս հետ», «Հայոց լեռներում»
4) «Հին օրհնություն», «Խրճիթում»
18. Տողերի ո՞ր դասավորությունն է ճիշտ.
ա) Գուզիմ թըռչի բըլբուլի պես, բաղերումեն բեզարիլ իմ
բ) Դովլաթն էհթիբար չունի, յիփ օր կերթա իր շըքարով
գ) Աշխարհըս միզ մնալու չէ` իմաստնասիրաց խաբարով
դ) Լավ մարթն էն է` գլուխը պահե աշխարհումըս էհթիբարով
1) գ, ա, բ, դ
✔2) գ, դ, ա, բ
3) բ, դ, գ, ա
4) բ, ա, գ, դ
19. Գր. Նարեկացու ո՞ր տաղից է բերված հատվածը. Ի համատարած ծովէն Պղպջէր գոյնն այն ծաղկին, Երփին երփնունակ ծաղկին Շողշողէր պտուղն ի ճղին:
1) «Տաղ հայտնության»
2) «Տաղ հարության»
3) «Տաղ վարդավառի»
4) «Տաղ ծննդյան»
20. Գրական ո՞ր ուղղության ներկայացուցիչներից է Գր. Զոհրապը.
1) կլասիցիզմ
2) ռոմանտիզմ
✔3) ռեալիզմ
4) սիմվոլիզմ
Նոյեմբերի 25 — 02-12
Լեզու և խոսքի մշակույթ
Բառակազմություն և բառագիտություն:
Իմաստաբանություն: Համանուններ և հարանուններ:
Բառագործածության սխալներ
Հետազոտական աշխատանք
Հոմանիշները, համեմատությունները Վարուժանի ստեղծագործություններում։
Նամականու ձևի օգտագործումը Վարուժանի ստեղծագործություններում:
Կոմիտասյան դասեր
Կոմիտասի երգերը և բանաստեղծությունները. ընթերցանություն, ունկնդրում, նորերգեր
Տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից տեղեկություններ Կոմիտասի մասին
Կոմիտասը՝ Սողոմոն Գևորգի Սողոմոնյանը, ծնվել է 1869 թվականի սեպտեմբերի26-ին Անատոլիայի (Թուրքիա) Կուտինա (Քյոթահիա) քաղաքում։ Նրա հայրը՝Գևորգ Սողոմոնյանը, կոշկակար էր. միևնույն ժամանակ նա երգեր էրհորինում և օժտված էր գեղեցիկ ձայնով։ Երաժշտական վառունակություններով աչքի էր ընկնում նաև կոմպոզիտորի մայրը՝ Թագուհին,որը գորգագործուհի էր։
Անուրախ ու զրկանքներով լի էր Կոմիտասի մանկությունը։ Նա կորցրեց մորը,երբ չկար նույնիսկ մեկ տարեկան։ Հոր զբաղվածության պատճառով երեխայիխնամքն իր վրա վերցրեց տատը։ Յոթ տարեկանում Կոմիտասն ընդունվեցտեղի չորսդասյան դպրոցը, որն ավարտելուց հետո հայրը նրան ուղարկեցԲրուսա՝ ուսումը շարունակելու։ Վերջինս Կոմիտասին չհաջողվեց, եւ չորսամիս անց նա տուն դարձավ բոլորովին որբացած. վախճանվել էր հայրը, իսկՍողոմոնն ընդամենը 11 տարեկան էր…
«Նա նիհարակազմ, վտիտ ու գունատ տղա էր, միշտ խոհեմ ու բարի։ Նա վատէր հագնվում»,- այսպես էր հիշում Կոմիտասին նրա դասընկերներից մեկը։
Սողոմոնին հաճախ տեսնում էին լվացքատան սառը քարերին քնած։
Նա հիանալի երգում էր, և պատահական չէր, որ Կուտինայում նրանանվանում էին «թափառական փոքրիկ երգիչ»։
Իր հիանալի ձայնին էր Սողոմոնը պարտական նաև այն իրադարձությանհամար, որն հիմնովին փոխեց նրա կյանքի ընթացքը։
1881 թվականին Կուտինայի վանահայր Գ.Դերձակյանը պետք է մեկներԷջմիածին՝ եպիսկոպոս ձեռնադրվելու։ Կաթողիկոսի խնդրանքով նա իր հետմի ձայնեղ որբ տղա պետք է տաներ՝ Էջմիածնի հոգեւոր ճեմարանումուսանելու։ Քսան որբ երեխաներից ընտրվեց տասներկուամյա Սողոմոնը։Քանի որ այդ ժամանակ Կուտինայում հայերեն խոսելն արգելված էր, տղանխոսում էր թուրքերեն ու Գեւորգ Դ. կաթողիկոսի ողջույնին պատասխանում է. «Ես հայերեն չեմ խոսում, եթե ուզում եք՝ կերգեմ»։
Եւ իր գեղեցիկ սոպրանոյով երգում է հայերեն շարական՝ առանց որևէ բառհասկանալու։ Բացառիկ ընդունակությունների շնորհիվ Սողոմոնը կարճժամանակում հաղթահարում է բոլոր խոչընդոտները, կատարելապեստիրապետում հայերենին։
1890 թվականին Սողոմոնը ձեռնադրվում է սարկավագ։
1893-ին նա ավարտում է ճեմարանը, ապա նրան շնորհվում է աբեղայիաստիճան և տրվում 7-րդ դարի նշանավոր բանաստեղծ, շարականներիհեղինակ Կոմիտաս կաթողիկոսի անունը։ Ճեմարանում Կոմիտասընշանակվում է երաժշտության ուսուցիչ։
Մանկավարժությանը զուգընթաց Կոմիտասը ստեղծում է երգչախումբ,ժողովրդական գործիքների նվագախումբ, մշակում ժողովրդական երգեր,գրում իր առաջին ուսումնասիրությունները հայ եկեղեցական երաժշտությանմասին։
Խոսք երախտիքի
Այցելություն պանթեոն
Կոմիտաս- Սևակ
Պերճ Զեյթունցյան «Վարք մեծաց»
Պերճ Զեյթունցյան «Վարք մեծաց»
ո՜ւշ-ո՜ւշ են գալիս, բայց ո՛չ ուշացած.
Ծնվում են նրանք ճի՛շտ ժամանակին:
Եվ ժամանակից առաջ են ընկնում,
Դրա համար էլ չեն ներում նրանց:
Անտոհմ չեն նրանք կամ անհայրենիք.
Հասարակ հորից ու մորից ծնված՝
Սերում են նրանք և ա՛յն վայրենուց,
Որ էլ չէ՜ր կարող ապրել քարայրում:
Սերում են նրանք և ա՛յն ծերուկից,
Որ նախընտրում էր քնել տակառում:
Սերում են նրանք և ա՛յն պատանուց,
Որ սիրահարվեց իր իսկ պատկերին:
Սերում են նրանք բոլո՜ր նրանցից,
Որ սատանային հոգին են ծախում,
Միայն թե անե՛ն մտածածն իրենց,
Ի՜նչ փույթ, թե սատկեն ժամանակից շուտ:
Անվտանգ՝ ինչպես հրդեհն արևի,
Անվնաս՝ ինչպես օգտակար լորտուն,
Վախ են ներշնչում պետություններին
Մինչև իսկ իրենց կամքի հակառակ:
Արքաների հետ խոսում են «դու»-ով,
Եթե, իհարկե, լսում են նրանց,
Իսկ թե չեն լսում՝ մե՜կ է, չե՛ն լռի,
Կխոսեն նույնիսկ իրենց կոշկի՛ հետ:
Ով սահմանում է նոր օրենք ու կարգ՝
Հայտարարվում է և օրենքից դուրս:
Բայց չե՜ն վախենում նրանք չար մահից.
Ապրում են դժվար ու մեռնում են հեշտ…
Հրաչյա Աճառյան «Հուշեր Կոմիտասի մասին»
Հայր Կոմիտասի հետմահու Գողգոթան
Կոմիտաս պետք է հնչի ամեն մի շուրթից— սիրերգեր
Խ. Գ. Բադիկյան «Կոմիտասը` ինչպիսին եղել է» ( Երևան, 2002)
Ծանոթացի՛ր նյութերին, փորձի՛ր վերաբերմունք արտահայտող տեքստ գրել:
Նայի՛ր «Կոմիտաս Վարդապետի թանգարան-ինստիտուտ» և «Կոմիտաս. մուլտիմեդիա» տեսանյութերը և պատմի՛ր՝ ինչի մասին են:
Դարձվածքները կայուն բառակապակցություններ են,որոնց մեջ եղած բառերըչեն արտահայտում իրենց հիմնակամ իմաստը,այլ փոխաբերաբարարտահայտում են մի նոր, միասնական իմաստ։ Օր.՝ Ականջը ձայնի-լուրիսպասող Ականջը տանել-ձանձրացնել Ականջին օղ անել-մտապահել Աղ ուհացով-հյուրասեր,բարի Անմեղ գառ-խեղճ,միամիտ Անջուր ջրաղաց-դատարկամիտ,անբան,անօգտակար գործ կատարող Դարձվածքները հաճախհոմանիշ են որևէ բառի։ Գլխի ընկնել-կռահել Ձեռ առնել-ծաղրել Գլուխ տանել-ձանձրացնել Դարձվածքները հաճախ ունենում են իրենց հականիշները։ Խելքըկտրել-հասկանալ Խելքը չհասնել Դարձվածքներ Ծանր բեռը ուսերից ընկնել-անհանգստքցնող գործը քվարտել Բառերի տեսակներն ըստ իմաստի և ձևիլինում են՝ հոմանիշ,հականիշ,համանուն,հարանուն։ Իմաստով մոտ,բայց ձևովտարբեր բառերը կոչվում են հոմանիշներ։ Հոմանիշները լինում են նույնանիշուստր-տղա Իմաստով իրար հակառակ բառերը կոչվում են հականիշ բառեր։Հականիշները կարող են լինել ինքնուրույն իմաստ արտահայտող(տարարմատ Բարի-չար Բարձր-ցածր) և նույնարմատ հականիշներԺխտական նախածանցներ՝ Ան,Ապ,Դժ,Տ,Չ Անբախտ-դժբախտ,ապաբախտ,տարաբախտ Անգույն-դժգույն Համանուններ-միևնույնձևն ունեցող,բայց իմաստով տարբեր բառերը կոչվում են համանուններ։ ԿարՄարդ Սեր Հորդ Ականակիր Խնամի Շահ Մարգա Ալոճ-հատապտուղ Ալոջ-էգուլ Հրավեր-տեղ գնալու առաջարկ Հրավերք-խնջույք Ամոլ-լծկան կենդանուզույգը Ամուլ-չբեր Պճնանք-զարդարանք Պչրանք-նազանք Ցուվում-հրահանգՑուցմունք-վկայություն Հովհար- Հովար
Լեզվական աշխատանք
1-Որը սնամեջ բառի հոմանիշ չէ
Պ.՝ Ընչազուրկ-աղքատ,ինչ+ք-ունեցվածք,ընչաքաղց-ագահ,ընչասեր
2- Որը փառաբանել բառի հոմանիշ չէ
Պ.՝ Աջակցել
3-Որն է շամբ բառի հոմանիշը
Պ.՝ Եղեգն
4-Որ բառը հոմանիշ չէ աչառու-կողմնակալ,ակնբախ-բացահայտ,աչալուրջ-շրջահայաց բառերից ոչ մեկին:
Պ.՝ Անաչառ-արդարամիտ
5-Ո՞ր բառը հոմանիշ չէ հյուսն-ատաղձագործ,փայտագործ, մաճկալ-հողագործ, անջրպետ-պատնեշ բառերից ոչ մեկին:
Պ.՝ Անջրդի-հականիշ-ջրորդի
Անքթիթ-անթարթ
| Մեկ ու կես վանկանի բառերի(այս բառերի երկրորդ վանկը կազմվում է գաղտնավանկ Ը-ի օգնությամբ) կազմվում են ԵՐ հոգնակերտ մասնիկով. Կայսր-կայսրեր,արկղ-արկղեր,դուստր-դուստրեր,վագր-վագրեր:
Բացառություն են կազմում՝արկղ,գամբռ,անգղբառերը,որոնց հոգնակիիկազմությունը ունի երկձևություն՝անգղեր-անգղներ Հոգնակի են կազմում նաև ԻԿ վերջավորությամբ մարդ-մարդիկ,պարոն-պարոնայք,պարոններ, տիկին-տիկիններ,տիկնայք, անձ-անձիք,անձեր Խոսակցական լեզվում հաճախ ՑԻ վերջածանցով,որը ցույց է տալիս ծագում, վերջածանցով կազմված բառերի հոգնակին կազմվում է Ք ածանցով: Գոյականի առումը Գոյականը ունենում է որոշյալ և անորոշ առում: Գոյականի առումը ցույց է տալիս խոսողին հայտնի կամ անհայտ գոյական, օրինակ՝ գիրք կարդացի-գիրքը կարդացի Որոշյալ առումով գոյականները ցույց են տալիս խոսողին հայտնի ծանոթ առարկա: Որոշյալ առումն ատահայտվում է Ը կամ Ն հոդերի օգնությամբ: Գիրք,աղջիկ,աշակերտ-բաղաձայնով վերջացող բառերի վրա ավելանում է Ը հոդը: Այգի,առու,տղա-ձայնավորով վերջացող բառերի վրա ավելանում է Ն հոդը, օրինակ՝ Այգին,Առուն,Տղան: Բաղաձայնով վերջացող բառի Ը հոդը կարող է փոխվել Ն-ի,եթե հաջորդ բառը սկսվում է ձայնավորով կամ Ը գաղտնավանկ պարունակող տառակապակցությամբ: Աղջիկը գնաց: Որոշ բառեր հայերենում հոդ չեն ստանում, դրանք են՝ անձինք,մարդիկ, կանայք,տիկնայք,պարոնայք: Գիրք տետր գետ լույս հաց ջուր մուկձուկ գառ բեռ եզ դուռ բեռներբեռնատար բեռնակիր դռներդռնապահ ծաղիկ աղչիկառշավանք կոշիկ սեղան նստարկազմել տրված բառերիհոգնակիները, բացատրելօրինաչափություները։ոտնաձայն հեռագիրկողմնացույց պատմագիրլեզվաբան անցաթուղթդրամահատ շարասույն դուստրթաղամաս գինետուն մեծատունառակագիր դաշանագիրմեզվաբույծ հանքահորհանքափոր որդատունկգործազուրկ ասուլիս նորածինտեղեկագիր հերթապահկավագործ աշխատատեղմանկավարժ խաչակիր կիլոմետրերկրապահ քարայծ |
Միքայել Դանիելյան 